Podiumkunsten

't Toneel - 4Hoog - Aardvork - Action Zoo Humain - Adieu Vaarwel - Aquiol'altera vzw - Arne Sierens & co - Arshe - Arto Bruto - Based on Stage - Be Flat - Blauwhuis - Blinde Vink vzw - Bobo wij doen komedie - Boey vzw - Break a Leg vzw - Cabaret Gentse Leute - Camping Sunset - Campo - Capitole - Capriool - Carrosserie Mortier (voorheen toi toi) - Cie Cecilia - Cole Jonas - Collectief Elan(d) - Compagnie Amai / vzw jamaIsvu - Compagnie CouRage - Compagnie De Kolifokkers - Compagnie van de Leute - Current Company - De Balsemblomme - De Blijde Boodschap - De Leiezonen - De orde van Tanghe (voorheen Theater Stelanto) - De PodiumBasterds - de polen - De Winne William ( roepnaam WIM) - Declercq Felicia - Deezillusie - Derudder Jade - Desutter Griet - Event-Team vzw - Forum 77 - Free-Time - Gents Stroppentheater - Gentse Voorleesbühne - Gerinckx Silke - Govaert Katrijn - Happy Endings vzw - Het Brein - Het Kwartier - Hof van Eede - Hoger Streven - I-Luna Group - Irene Wool / Miet Warlop - Iverige Jonckheyt - Jamaisvu - Jasper D'Hondt en Eline Vyncke - Jong Oostakkers Toneel - Kabinet K - Kamer 58 - KIM - Kloppend Hert - Jong Gewei - KM De Melomanen - Koeke 10 - Koercircuit - Kollektief D&A - Kollektief D&A/Theater de Toekomst - Koninklijke Toneelvereniging George Bernard Shaw - Kopergietery - Kunstencentrum Vooruit - Kunsthuis Opera Ballet Vlaanderen - l'hommmm - La Barraca - La Guardia Flamenca - Larf! - les ballets c de la B - LOD vzw - LunaJong - M.A.M.media vzw - MA - Magenta - Maghenta - Bollylicious - Matrak - Maus Kristien - Maya Sapera Dance Company - Minard - moed - MonkeyMind - Multatuliteater - Multatulitheater - Musidé - Na ons de zondvloed - Nevski Prospekt - NTGent - Nut en Vermaak - Nutts & Nutt - Ontroerend Goed - Broeders van Liefde - Par Hasard - Plastic Surgery operagezelschap - Preuss Alexander - Rederijkerskamer De Loofblomme - Roots Compagnie - Scala - Spelersgroep Ernst/Serieus - Spilliaert Lisa - Spumanti - Storms Maxim - Stroppentheater - Studio Orka - t klein Kanon - t Lindecoulisken - Tack Marlies - Teejater Getipt - Theater Box - Theater De Kreet - Theater De Waanzin - Theater Krakeel - Theater Maskee - Theater Tinnenpot vzw - Theater Trac - Theater- en Filminstituut Brouns - Theaterplatform Gent - Toneelgezelschap Klokke - Toneelgroep Christusmepper - Toneelgroep Margrietje - Toneelvereniging De Klieke - Tri au Bois - Twijfel - Vernieuwd Gents Volkstoneel - Ultima Thule - Vagevuur - Van Daele Compagnie - Van Roose Ken - Viva la vida - Vroom Laura - Wattzmann - Wild Schaap vzw - Winkels Amateur Toneel - Yde - ZandZand vzw - Zomeracademie Bijlokesite…

KORT DOOR DE BOCHT

Gent is qua theater, dans, muziektheater en performance een stad waar de grenzen opgezocht en verlegd worden en heeft op vlak van podiumkunsten een riante internationale reputatie opgebouwd. Sinds decennia is de stad een broeinest van nieuw podiumtalent, vernieuwing van taal, aanpak, inhoud en genres. Rond toonaangevende artiesten en hun praktijken groeiden organisaties, structuren en productie- en presentatieplatformen mee naar een internationaal niveau dat verwondering en bewondering wekt.

WAT WERKT

Doorstroming en brede talentontwikkeling

Om en rond de rijke grond van gevestigde spelers in het brede podiumveld van theater, performance, dans, muziektheater, circus en alle hybride ontwikkelingen van de jongste jaren schieten nieuwe initiatieven op die hun weg zoeken naar een plek in of naast het systeem. Dat levert een rijk geschakeerd lokaal podiumlandschap op, waar voortdurend de grenzen van het veld opgezocht werden en ad hoc allianties zorgen voor zuurstof en beweging. Zo wordt onder impuls van het Circuscentrum en MiraMiro hedendaagse circus ook stap voor stap op de kaart gezet als onlosmakelijk onderdeel van het kunstenlandschap.

Solidariteit en gedeelde projecten

De coalitie van Gentse makers, producenten, gezelschappen, zalen, instellingen en geregelde en ongeregelde collectieven werken graag en veel samen, zeker als het met een feestje gepaard gaat. GIF – Ghent International Festival, een nieuw internationaal platform voor podiumkunsten ging dat in 2019(?) nog versterken, maar COVID gooide roet in het eten. Maar ook als het moeilijk gaat, spant de sector graag samen, dat hebben de acties tijdens de lockdowns bewezen.

De latente of zichtbare solidariteit binnen de Gentse sector vertaalt zich in een stroom aan projecten die nu eens boven, dan eens onder de waterlijn aangeven dat alle spelers, groot en klein, zich bewust zijn van de noodzaak om het hele ecosysteem voeding te blijven geven, ook en vooral de wilde uitstroom uit de kunstscholen en de creatieve podiumbron die Gent was, is en zal blijven.

WAT KAN BETER

Nieuw bloed ook de ruimte en de middelen geven

Gent is de stad van creatie en ontwikkeling en mag dat op het vlak van podiumkunsten met trots claimen, met onverminderde inzet van de sector zelf. Het blijft wél een aandachtspunt, zowel voor de stad Gent als de Vlaamse overheid, om voldoende middelen en ruimte te vinden voor nieuwe spelers, doorstroming en frisse injecties van speeldrift en podiumhonger. Zou het kunnen dat een hoger percentage aan projectsubsidies zonder veel voorwaarden daar een antwoord vormt?

Het evenwicht bewaren tussen vernieuwing en continuïteit

Met de hybridisering van de podiumpraktijken van de centrale spelers in het laatste decennium, waardoor een hedendaags en internationaal aanbod de boventoon ging voeren, werd het voor kleine lokale en Vlaamse spelers moeilijker om het hoofd boven water te houden, structurele subsidie én een plaats te vinden onder de overbevraagde paraplu van de grotere spelers. Bij een vorige landelijke subsidieronde in 2017 zijn een aantal gezelschappen gesneuveld, ook in Gent. Nieuwe impulsen (Camping Sunset, Zuidpark e.v.a.) worden opgepikt of gesteund door gevestigde spelers, maar het blijft een lastige oefening om instroom, uitstroom en evenwicht tussen edgy en breed toegankelijk op een goeie manier te kanaliseren.

Een breed aanbod blijven faciliteren

Tegelijk bestaat ook de indruk dat het iets meer klassieke aanbod van theater en dans minder dan vroeger een plaats krijgt op de Gentse podia. Wat in veel (centrum)steden opgevangen wordt door een cultuurcentrum of stadsschouwburg, wordt in Gent gedeeltelijk opgevangen door de bestaande podia, maar voor redelijk wat producties moeten artiesten en publiek uitwijken naar culturele centra in (oa) Evergem, Deinze en Lokeren of komen gewoon niet aan spelen toe in Gent. Zou een dé-centraal cultureel centrum dat opereert in meerdere stadsdelen, bouwend op bestaande infrastructuur en in hybride allianties met partners in het veld en andere sectoren, een deel van de oplossing kunnen zijn?

CITAAT

“Camping Sunset was voor ons een manier om als spelers onderling een vangnet voor elkaar te creëren. Als we niet zelf de voorwaarden hadden geschapen, dan zouden we vast nooit in onze carrières Zomergasten hebben kunnen spelen. Maar zonder projectsubsidies zijn zulke initiatieven natuurlijk niet duurzaam. Hoewel de kans vrijwel hopeloos is, gaan we dus toch een dossier indienen in juni. Anders geven we het signaal dat we zonder kunnen. Op de meest depressieve dagen blijft mijn kop wel malen: wanneer zal ik uit lijfsbehoud een ander pad moeten inslaan? Ik werk in een restaurant om rond te komen en momenteel is dat prima, maar wil ik dat op mijn veertigste nog doen? Gaan we ooit nog ergens roekeloos kunnen induiken? Misschien wacht ons allemaal een toekomst als weekendkunstenaar.” (Carine Van Bruggen – interview Camping Sunset - E-tcetera 15.03.2020)

“Vlaanderen wordt benijd om zijn grote diversiteit aan soorten huizen en instellingen en hoe die samen één netwerk vormen, waarin voortdurend uitgewisseld wordt. Hoe stadstheaters jonge beeldenstormers onder de vleugels nemen, een internationaal dansgezelschap een scenograaf met een eigen decoratelier artist in residence maakt, en een Kunstinstelling een avond carte blanche geeft aan een bende theatermakers om haar gebouw te bezetten en publiek in te nemen. Hoe de coördinatoren van kunstenwerkplaatsen interessante artiesten niet voor zich houden, maar aan elkaar tippen en hen de meest geschikte omkadering proberen te bieden… Concurrentie speelt natuurlijk, en er zijn grote verschillen in middelen, kansen en macht. Maar dit geïntegreerde en gelaagde ecosysteem zorgt voor een sterke stimulans tot initiatief, uitwisseling, betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij elk van de spelers.” Kunstenpunt Landschapstekening podiumkunsten 2019

menu of verder scrollen

Muziek

(K-RAA-K)3- 123 PIANO- Alhamwy Shalan- Amicoro (voorheen Sint-Camilluskoor)- Allez Chantez- Amsab- Apollo 10- Apsara- B'Rock- BachKoorGent- Bigband 't Mouvement- binair01- Blanckaert Joris- Bodixel- Brassband Gent- Bright Lights- Burgundy Street Jazz Contact Punt- Byttebier Jo- Calsyn Benjamien- Caluwaerts Charlotte- Canta Ludens- Cantandum- Catch# Music- Cause Classic is Cool- Cluster- Cocquyt Bart- Coeur Immacule de Marie- Collegium Vocale Gent- Continuo Alumni- en personeelsorkest UGent- Cordae Lysis- Dameskoor Arabesk- Dameskoor Furiosa- De 2de Adem- De Beir Diederik - De Centrale- de console- De Graaf - De Graef Bernard- De Principaal- De Valse Teefjes- De Vette Pistons- De Vrienden van de Lyrische Kunst V.L.K.- De Winne Sander- Delannoye Peter- Democrazy- Den Hoed music vzw- Die Westländer Volksmusikanten- Dudoka - Vocaal ensemble- Dulcisona- Eb & Vloed- Echo der Leie- Fa-Si-nant- FCAD- Festival van Vlaanderen- Gent Festival- Flat Earth Society- Footprints- Forza Muzica- Frontiera- Furiale- Future Plans- Gemengd koor Cum splendore- Gemengd koor Cum Splendore Gent- Gemengd koor Lauda Sion (gemengd koor Mariakerke)- Gemengd Zangkoor Amicante- Gent Jazz- Gent Symphonic Band- Gents Madrigaalkoor- Gents Orgelcentrum- Gents Universitair Harmonie Orkest- Gents Universitair Koor- Gents Universitair Symfonisch Orkest- Gents Universitair Symfonisch Orkest- Ham Sessions- Handelsbeurs Concertzaal- Harmonieorkest Wondelgem- Hellebaut Wim- Het Kader- Het Spectra Ensemble- Inside Jazz- International Music Promotion- Jacobus Gent- Jardindesvoix- Jazzlab- Jongerenkoor Furiakanti- Kalliope Gent- Kamerkoor El Grillo- Kamerkoor Furiant- Kamerkoor Koriolis- Kamerorkest Da Capo- Kinder- en jeugdkoor Panta Rhei- Kinky Star- Klimop Kinderkoor Hedera- KMM De Zwanezonen- Kon. Gentse Oratoriumvereniging- Koninklijk Mannekoor Singhet Scone- Koninklijke Gentse Politieharmonie- Koninklijke Harmonie Zwijnaarde- Koninklijke Muziekmaatschappij De Neerschelde- Koorlink Gent- Kwimba- Lemaitre Ann- Les Amis de Loeillet De Gant- Livinuskoor- Lyrica- M-podium- Mast Michel- Meer Stemmig Gent vzw- Messelier Jonas- mezzos vzw- Mise en Scene- Muziekcentrum De Bijloke- Muziekcentrum Goedleven- Nemo ensemble- Nestas- Novecanto- Okra Promenadeorkest- Onverwachte Schoonheden- Oost-Vlaams Symfonisch Orkest- Op Stapel- Opatuur- Orchestrataar- Panta Rhei kinder- en jeugdkoor- Paratum Cor- Picea Oriëntalis- Pigeon on Piano- Q'Onda? - Citadellic - El Negocito Records- ROOM13- Schola Cantorum der Sint-Baafskathedraal- Sibemol- Spleen- Sound of Ghent - Stichting Logos- Symfonieorkest Vlaanderen- The Ghent District Highlanders- The New What Now - Toccatina- Trefpunt Festival vzw- Vanden Broucke Charles Henri- Verbeke Bart- Verenigde Producties - activiteit New Earland- Vermeersch en co VOF- Vermeulen Obe- Vivente Voce- Vlaamse Federatie voor Jonge Koren- Vocaal ensemble Amandi Consort- Vocaal Ensemble Saevus- Vokamando- Vox Mago- Vox Temporis- Vrienden van de Sint-Niklaaskerk- VZW The Butter Effect- Walther VZW- We Promised / Subbacultcha Belgium- Wortel vzw- xmayca- Zangkoor Sint-Bernadette- Zephyrus Music- Zonzo Productions

KORT DOOR DE BOCHT

Gent is een levende muziekstad in alle mogelijke betekenissen, genres en vormen. Een ware sprawl van zalen, cafés en podia, repetitieruimtes, bijeengehouden door grotere podia, projecten en festivals en thuisbasis van half musicerend Vlaanderen vormen samen het fundament voor een levendige scene van pop tot klassiek en bijna alles daar tussenin.

WAT WERKT

Gent Wereldwijd

De Gentse muziekscene is bij uitstek een internationaal georiënteerd gebeuren. Van DeeWee, over de dance-scene met I Love Techno en 10 days of Techno en meer recent Compass Club als uithangborden, naar de eclectische jazz van Jef Neve of De Beren Gieren, de kranke pop van Charlotte Adigery tot klassieke ensembles als Collegium Vocale en de World Soundtrack Awards van het Filmfest: het ademt ambitie en goesting om uit te breken.

De titel van Unesco Creative City of Music is een welverdiend en prestigieus uithangbord dat op zich niet veel inhoud of stuwing heeft, maar wel wijst op wereldwijde erkenning dat Gent met verve alle registers van de muziek bespeelt.

Durven mixen

De Gentse scene durft (re-)mixen. Voorbeeld daarvan is de Gentse jazzscene, lichting na lichting lichtjes gestoorde artiesten en bands die zich van geen grens bewust zijn en gretig hun weg naar het buitenland en andere genres vinden. Niet per ongeluk, want gesteund en voortgestuwd door de grote en kleine muziekhuizen en festivals in Gent. Die vrolijke chaos is misschien ook wel de voedingsbodem voor de vernieuwing en snelle veranderingen die zeker in de meer populaire sectoren de polsslag van het gebeuren bepalen.

Festivals als vliegwiel voor internationale erkenning

Ook de muzieksector krijgt af en toe een opstoot van honger naar een groot platform dat op tijd en stond tot een grote concertzaal vervelt. Dat geldt zeker voor de grote festivals (Gent Festival van Vlaanderen en Gent Jazz), die internationaal toonaangevend zijn in concepten, formats en de volhoudende koppigheid waarmee ze zichzelf en de sector uitdagen. Samen met dynamische grote muziekpodia van De Handelsbeurs, Vooruit, De Centrale, Bijloke en straks het Wintercircus en de kleinere clubs en cafés vormen ze een solide backline voor een immer volatiele maar nooit saaie soundtrack voor Gent.

WAT KAN BETER

Eilanden van creatieve drift

De muzieksector in Gent is een boeiende en bloeiende eilandengroep, geordend per genre, waarbij iedereen van op zijn eiland vlijtig zijn waar slijt op de grote muziekmarkt. Er wordt wel druk en open samengewerkt op de eilandjes zelf, de grote festivals gaan graag en met overtuiging hun boekje te buiten, maar de hybride storm die zich over podium, beeldende en audiovisuele kunsten jaagt, krijgt minder vat op de brede muzieksector. Het breed opgevatte GLIMPS festival bleef zo na een paar edities haperen in goede bedoelingen en gebrek aan unisono ambities, tempo en steun.

Diverser en inclusiever

Ook de muziekscene begint anno 2021 langzaam inclusiever en diverser te worden, maar de impulsen zijn voorzichtig en vinden maar traag de weg naar grotere podia.

De grote diversiteit aan culturele achtergronden in Gent zou een bijzonder rijke voedingsbodem kunnen zijn voor een spannende mix van muziek die door de hele wereld beïnvloed is, maar hier sputtert de turbo. Het ‘reguliere’ circuit vindt maar moeilijk toegang tot dat deel van de Gentenaars, al wordt er op veel plekken hard ingezet op verbreding van het programma, binnenhalen van andere artiesten en genres, het blijft hard werken, voorlopig vooral projectmatig en zonder grote duurzame doorbraken.

CITAAT

“We hebben in Gent een gezond aanbod van verschillende zalen, maar we missen wel een echte club. Charlatan en Kompass zijn de enigen die we hebben op dat vlak, al is die eerste geen club pur sang, en was die tweede vrij ver uit het centrum (Kompass zoekt nu naar een nieuwe locatie, ed). Het succes van Kompass heeft ook aangetoond dat we zo’n plekken echt nodig hebben. Daarnaast missen we ook een échte concertzaal met een eigen imago die enkel muziek programmeert. Meestal is muziek slechts een deel van het aanbod. Wat Gent dus kan gebruiken zijn nieuwe zalen waar concerten en club nights echt centraal staan. Daar zijn we nog niet”. b

menu of verder scrollen

Beeldende Kunsten

Amarant- Arkani Homasadat- Art Ghent - Artlead Offline - Bamboostic- Barbe Jan- Biënnale van België - Commendatore- CONVENT- Crescendo-S- Croxhapox- Curieus Gent Oost- De Kotroute- De Noodzaak- De Verzamelaars- Deprez Alexander- Desutter Elke- Durinck Dieter- Egtberts Lieselotte - Gent Glas- Het Volkshuis- Hilde Van Canneyt- In de ruimte- Inside/Out- Josefien Cornette- Kiosk- Kunsthal Gent- Lamon Hanne- Looking at the crossroads- Lopes Coelho Marina- Maes Freya- Manor Grunewald- Moss- Nadar - NUCLEO- Nyst Deborah- Ontsteking - Oosterlynck Sabine- Orbit- P/ROPS- Parce- Reynaerts Eric- Sandra Ruyssinck- Simoens Titus- S.M.A.K - Smoke & Dust - 019- The Artist As Curator - Thief in the night vzw- TopoCopy - Tronckoe Tim- Van der Borght Bjorn- Van Hoof Floor - Vandendriessche Kurt- Vanhullebusch Jonas- Yart-

KORT DOOR DE BOCHT

Gent is de thuishaven van veel beeldende kunstenaars, verzamelaars en galeries in allerlei formaten, huisvest gerenommeerde opleidingen en beschikt met SMAK over een internationaal platform voor actuele kunst met naam. Daarnaast bouwen Kunsthal Gent, Nucleo, en tal van kleinere organisaties en off-spaces aan een netwerk van werk- en toonplekken voor een veelkantig sector, van de klassieke beeldende kunsten over fotografie tot digitale kunst, serious gaming, street art en licht- en andere festivals.

WAT WERKT

Toonaangevende presentatieplekken

Gent beschikt met SMAK over een museum voor hedendaagse kunst en een performante tentoonstellingsmachine met te weinig ruimte. Sinds 2019 is er ook Kunsthal Gent, een gezamenlijke inspanning van Gentse partners in de beeldende kunst, die bewijst dat er plaats is voor (meer) presentatieplatformen die vanuit grote vrijheid kunnen opereren. Vanuit de stad zelf wordt ook ingezet op kunst in de publieke ruimte en street art en de occasionele fotografie- en lichtfestivals.

Kunstopleidingen met naam

De aanwezigheid van drie hooggewaardeerde kunstopleidingen in Gent zorgt voor een constante aanvoer van jonge nieuwe artiesten die graag in Gent blijven hangen na hun studies. Het zorgt voor een uitstroom van gemiddeld 160 beeldende kunstenaars per jaar.

Krachtige atelierwerking

Met Nucleo beschikt Gent over een performante atelierwerking die een deel van de Gentse artiesten een plek kan bieden, maar zijn constateren met de rest van hun collega’s in Vlaanderen dat de vraag vele malen hoger blijft dan het aanbod en dat tijdelijke invullingen op lange termijn geen duurzame oplossingen bieden.

WAT KAN BETER

Inzetten op off-spaces

Qua presentatie buiten het museum zijn er een aantal kleine maar veerkrachtige spelers, collectieven en offspaces actief, maar de leemte tussen galerie en museum is groot. Enerzijds zijn er in Gent weinig internationaal opererende galeries actief, anderzijds ontbraken er tot voor kort ook grotere alternatieve tentoonstellingsplatformen met voldoende slagkracht en een stabiele en duurzame werking.

Steun aan individuele kunstenaars

De verbinding opleiding - atelier - galerie – museum, doorstroming en samenwerking zijn thema’s die hoog op de agenda staan bij het Gents Kunstenoverleg. Hier ligt ook een kans voor het cultuurbeleid van de stad om in te zetten op omkadering van individuele artiesten, een divers en stabiel aanbod aan werkruimtes en een gericht beurzensysteem om jong talent de kans te bieden om vanuit Gent te blijven werken.

Hertekenen landschap op lange termijn

De plannen van SMAK om in het Citadelpark een ambitieuze uitbreiding te realiseren tegen 2028, kunnen alleszins zorgen voor meer ruimte, zuurstof en de uitbouw van een eclectische ‘museum mile’ die zich uitstrekt van het GUM tot STAM. Het zou ook een kans kunnen zijn om het hele veld van de beeldende kunsten ten gronde door te lichten en te versterken en ook in andere delen van de stad off-spaces in te richten.

CITAAT

“Het is erg belangrijk om te waken over een oprechtheid in de kunsten. Deze verdwijnt makkelijker bij een instituut dan bij een onafhankelijk platform. Als wij geen zin hebben om een bepaald traject te volgen hoeven we dat aan niemand uit te leggen. Professionaliseren egaliseert de meningen, het zorgt voor een consensus waarbij er telkens erg goed moet worden gewaakt over de motieven om iets te organiseren, niet gewoon omdat het nu eenmaal een job is.” Robert Monchen – In de Ruimte bij Kunstenpunt/offspaces

"Voor een relatief klein land als België is de sector van hedendaagse beeldende kunsten erg rijk, dens en kwaliteitsvol. Het veld is vooral van onderuit gegroeid, dankzij de overtuiging en bevlogenheid van enkele individuen en de sporadische inbreng van verschillende overheden. Er opereren diverse spelers – privaat en publiek, profit en non-profit, tussen kunsten en erfgoed – die men vanuit internationaal perspectief als klein of middelgroot kan beschouwen en die men moet situeren in de periferie van de grote centra uit de buurlanden, zoals Londen, Parijs of Noordrijn-Westfalen. De hedendaagse beeldende kunsten in Vlaanderen en Brussel dragen sporen van een geschiedenis van versnippering en onderlinge concurrentie, waarin een welomschreven strategie vanuit het beleid nog maar een recent fenomeen is. Maar stilaan groeit de sector door naar een samenhangend ecosysteem met tal van waardevolle initiatieven die de vinger aan de pols van de maatschappij houden." Kunstenpunt – landschapstekening Beeldende Kunst 2019

menu of verder scrollen

Architectuur en vormgeving

019 /Smoke & Dust - Broei - Constructlab - Design Museum Gent - Gents Architectuurplatform - Ministry of Makers - Onbetaalbaar - Vandenhove - ... (het mag duidelijk zijn dat dit een zeer onvolledige lijst is, input welkom!)

KORT DOOR DE BOCHT

Architectuur is een thema dat in Gent hoog op de agenda staat als het gaat om stadsontwikkeling en het inrichten van de stedelijke ruimte. Met de aanstelling van de een stadsbouwmeester(2017) heeft het focus zich ook gericht op kwaliteit, thema’s en interactie met andere sectoren die mee de stad vorm geven, inclusief de kunstensector.

Vormgeving, design, ontwerp en makerscultuur zijn ook aan een opmars bezig, gedreven door eenzelfde urgent artistiek-maatschappelijk discours en een groeiende samenwerking tussen partners uit erfgoed, kunsten, kennisinstellingen en economie.

WAT WERKT

Een kunstensector midden in de (kunsten)wereld

Architectuur verdient zijn plek binnen een volwassen kunstensector, niet alleen door zijn impact op de leefomgeving en het stadsbeeld, maar evengoed door de rol die hedendaagse architectuur speelt bij maatschappelijke thema’s als duurzaamheid, leefbaarheid en het herdenken van de stad. Die dynamiek vind je vandaag ook in samenwerkingen tussen Gents Kunstenoverleg, Ministry of Makers en andere spelers in de creatieve economie. Met de bouw van Ding!, de nieuwe vleugel van het Design Museum Gent, versterkt het museum zijn ambitie om uit de erfgoedbubbel te treden en een actieve rol te spelen in het breder cultureel-maatschappelijk veld.

Duurzame ontwikkeling

Vanuit het veld wordt gezocht naar duurzame, soms trage wegen, waarlangs de makers zich kunnen ontwikkelen en zich kunnen verhouden met het design erfgoed en de hedendaagse problematiek. De ontwerper bouwt daarbij mee aan de nieuwe, weerbare en met oog voor duurzaamheid vormgegeven wereld. Niet alleen de dingen, maar vooral ook de omgang met die dingen en de omgang met elkaar wordt daarbij ontworpen.

Een Gents Architectuurplatform

Het Gents Architectuurplatform (2020) pikt de draad op van initiatieven zoals Architectuur als Buur en Stichting Architectuurmuseum, die eind vorige eeuw de basis legden voor een Vlaams architectuurbeleid. Het nieuwe Architectuurplatform wil die voortrekkersrol opnieuw invullen en zo aandacht genereren voor de ontwerpkwaliteit van gebouwen en publieke ruimte.

WAT KAN BETER

Een breder begrip

Architectuur en vormgeving, hoewel overvloedig aanwezig in de stad, blijft nog altijd kreunen onder de titel van “toegepaste kunst” en wordt slechts met mondjesmaat toegelaten als gesprekspartner in het (gesubsidieerde) kunstenlandschap. Architectuur lijkt vooral op de radar te komen als er controverse ontstaat als hedendaagse ingrepen de historische kuip dreigen naar vandaag te trekken én het blijft vooralsnog een thema voor een smalle groep van betrokken organisaties, instellingen en stedelijke partners.

Impact verhogen

Afgelopen jaren hebben een aantal grote bouw- en restauratieprojecten (Krook, Boekentoren) de aandacht verhoogd, maar architectuur blijft, ondanks zijn boeiende maatschappelijke discours en urgente ecologische noden, een functioneel kwaad waar stad en ontwikkelaars zich met wisselend succes van bedienen. Men lijkt er iets te makkelijk van uit te gaan dat alleen erfgoed-architectuur een groot publiek kan beroeren. De rol en impact van de stadsbouwmeester op de stadsontwikkeling, de vertaling van de bijzondere academische (onderzoeks)trajecten naar publiek en andere kunstensectoren blijft voorlopig een opdracht bergop, waar ook de stad zelf mee worstelt (zie de ontwikkelingen rond de Arsenaalsite).

CITAAT

"We zien vandaag weerbaarheid terugkomen in Gent. In de inventiviteit van stadsdiensten om dienstverlening terug op poten te zetten, in creatieve voorstellen van het middenveld, ondernemers en cultuurorganisaties om diverse vormen van ontmoeten een aangepaste plek te geven. Maar vooral in de vele kleinschalige initiatieven van buurtbewoners gericht om om elkaar te helpen, te spreken, te zien. Overal zien we initiatieven die tonen hoe weerbaar de stad, als organisatie en als maatschappij, wel kan zijn. Grootse zaken maar ook kleine interventies fungeren als tegengif in tijden van corona. De stad biedt een kans om radicaal inclusief te zijn. Het Stadsgebouw 2.0 vertaalt deze visie concreet in ons eigen patrimonium. Want laat ons hieruit ook lessen trekken voor na deze crisis. Opdat we deze wervende initiatieven niet stopzetten en terugkeren naar de orde van de dag. Of erger nog, dat deze crisis blijvende littekens van afstandelijkheid nalaat. Want in Gent zeggen we 'ik u ook'..." — Peter Vanden Abeele, stadsbouwmeester over stadsessay #4 in Architectura.be

"Hoewel Gent decennia geleden een pionier was met het initiatief ‘Architectuur als Buur’, twee (!) hoogstaande architectuuropleidingen hier hun basis hebben en bovendien tal van toonaangevende ontwerpbureaus in en rond de stad gevestigd zijn, ontbreekt vandaag een stedelijke architectuurcultuur. Gent heeft terug nood aan een breed cultureel project dat zich richt op een hedendaagse ontwerpcultuur. Het Team Stadsbouwmeester wil hierin een trekker en ondersteuner zijn. Dit door zelf initiatieven op te zetten en samen te werken met anderen. Dat alles met als doel om architectuur en het architectuurdebat opnieuw een plaats te geven in de stad. De stadsbouwmeester is de aanjager van initiatieven die een eigentijdse Gentse architectuur en manier van stad maken mee op de kaart zetten." — Stadsbouwmeester Peter Vanden Abeele

menu of verder scrollen

Transdisciplinair

Astrid Collectief- Beleza Pura bvba- dasKunst - De vergunning/De Koer- De Schuur - De Verzamelaars- De Vuurmeesters- Dinar Emmalyne-Rose- Fiems Rosaline- GHOST- Gouvernement- Groeten- Idrops - Jacobus Gent- Koi Persyn- Macadam- MIRA- Nerdlab- Norma- Par Hasard- Plantrekkers- Posthuman- Postkaartproducties - Postkantoor 00/00/00- ReaGent- Reaktor 21- Schneider Lana - Sonderland- Starfall- Taart in de Brievenbus- Timelab- Titannick- Van de steene Ruth- Vectral Vzw- Vrienden v/h S.M.A.K.- WATZMANN- Woeker- Zuidpark

KORT DOOR DE BOCHT

"Enkel wanneer bij de activiteiten en de disciplines zodanig verweven zijn dat ze nog maar moeilijk van elkaar kunnen onderscheiden worden en er nieuwe vormen van creëren, vertonen, enzovoort, ontstaan, is de werking niet meer multidisciplinair. In dat geval wordt ze als transdisciplinair beschouwd" (Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid 2016 - in Landschapstekening transdisciplinair Kunstenpunt 2019)

Transdisciplinair is een ruim en (zoals hierboven blijkt) niet altijd goed te vatten omschrijving voor alle artiesten, creatieven en praktijken die zich over de grenzen van disciplines en sectoren heen begeven.

Veel Gentse kunstenpartners zijn een decennium geleden al gestart met het verbreden van het denken en het uitnodigen van artiesten, makers, denkers en doeners die zich voortdurend op de onbegane paden tussen de kunsten en andere sectoren begeven. Het leverde al pionierend mooie trajecten, projecten en organisaties op, die niet zelden ontstonden of zich ontwikkelden op tijdelijke vrijplaatsen in de stad of onder de vleugels van grotere partners in het veld.

WAT WERKT

Als Gent een labo was en is voor verandering in en om de kunsten, dan kijken we anno 2021 vooral naar artiesten, organisaties en projecten die over disciplines heen op zoek gaan naar creatieve uitdaging en in geen enkel hokje passen.Er wordt gelinkt met onderwijs, kennisinstellingen, sociale en andere economie, start-ups, ecologie, maatschappelijke actoren en dikwijls is systeem- (of systemische) kritiek een motor van die projecten. De uitbraak naar ‘harde’ sectoren waar ROI en investering, groei en winst staan voor succes en subsidie zorgt voor verwarring aan beide kanten van de grens. Transdisciplinair hoort nergens thuis en dat voelt soms ongemakkelijk maar dikwijls ook spannend en uitdagend.

WAT KAN BETER

Tijdelijke permanentie

Terwijl zowel in de kunsten als in omringende maatschappelijke velden als zorg, onderwijs en bij diverse overheden heel erg voelbaar is dat dit soort praktijken net voor zuurstof zorgt, blijven het precaire en vaak tijdelijke interventies die niet altijd tot stabiele en duurzame praktijken leiden of in hun kwetsbaarheid niet genoeg tractie vinden om te overleven op langere termijn.

Vertrouwen en budget

Dit soort hybride praktijken vormen een hele uitdaging voor de overheden die een bijdrage willen leveren. De wendbaarheid en ongrijpbaarheid, de onconventionele strategie die dikwijls dwars staat op ordentelijke klassering, het niet willen of kunnen voegen n aar de subsidienorm… voor veel initiatieven is het een lastige oefening om in te voegen in een klassiek subsidiesysteem, in het geformatteerd denken van sectoren en overheid en bijhorende soms stugge regelgeving.

CITAAT

"Commonsgerichte initiatieven worden in veel gevallen gedragen door actieve burgers met een belangrijk educatief en sociaal kapitaal. Een betere ondersteuning van deze sleutelfiguren zou veel kunnen betekenen voor de uitbouw van de commons. Dat zou kunnen door middel van een soort “transitie-inkomen” voor sectoren waar vooruitgang nodig is. Veel burgerinitiatieven worden ook gesteund door individuen uit middenveldorganisaties of door ambtenaren in hun persoonlijke capaciteit als burger. Hiermee heeft Gent een uitzonderlijk groot menselijk kapitaal om in te zetten voor de verdere ontwikkeling van de commons. Veel commonsgerichte initiatieven slagen er bovendien moeilijk in om de nieuwe Gentenaren te betrekken. De commons die voortkomen uit de migratie staan apart, en blijven dan weer grotendeels onzichtbaar voor de mainstream. Veel trekkers van commonsgerichte initiatieven in Gent leven in financieel precaire situaties. Bauwens: ‘De mensen die De Koer trekken in de Brugse Poort werken bijvoorbeeld meer dan voltijds voor een halftijds loon.' " — Michel Bauwens – in MO magazine

"Bij de komst van een nieuwe plek vraagt men zich af: waarvoor dient deze plek? Wat brengt ze mij? Wie betaalt dit? Zo gaat men vaak denken in what’s in it for me? en dus in termen van vraag en aanbod. Een typisch fenomeen van de marktlogica. Wij proberen de bezoeker bewust te maken van deze ingebakken logica en een alternatief te installeren. Daarbij gaan we uit van de vraag “wat kan ik bijdragen” in de plaats van “wat zit erin voor mij”. Jouw betrokkenheid in een common kan zorgen voor veerkracht en verbondenheid als individu in een gemeenschap. Voor ieder van ons is die houding in het begin vreemd. Dat maakt ons gelijk aan de start en samen klaar voor een gedeelde droom van een stad waar iedereen zich welkom voelt. Maar het klopt dat een gelijkwaardige toegang hiertoe wel een voorwaarde is om te kunnen spreken in termen van “commons” en om te vermijden dat dit de zoveelste hippe term op een rij wordt." — Evi Swinnen - in RektoVerso

menu of verder scrollen

Erfgoed en musea

Begijnhof Sinte-Elisabeth te Sint-Amandsberg- Beschermcomité Campo Santo- Beyaert Marc- CaGeWeb- De collectie van de Gentenaar - de Gentsche Sosseteit- De Gentse Wijnmetersgilde- De Tuin van Kina - Documentatiecentrum voor Streekgeschiedenis- Frank Gelaude- GVSALM - Gentse Historische Huizen - Gentse Vereniging voor Stad, Archeologie, Landschap, Monument- GUM - Hamiaux Wim- Heemkundig Genootschap Land Van Rode- Heemkundige en Historische Kring Gent- Heemkundige en Historische Kring Wondelgem- Heemkundige Kring De Oost-Oudburg- Heemkundige Kring Dronghine- Heemkundige Kring Dronghine- Heemkundige Kring Marka- Heemkundige Kring Scheldeveld- Het gouden ei- Honger naar Gent- Huis van Alijn - Industriemuseum - KMLP- Koninklijke Bond der Oostvlaamse Volkskundigen- Louisa d'Havé- Luggage Point- Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Gent- Monumentale kerken Gent - MSK - Museum Dr Guislain - Mystery Lab - STAM- Theater Taptoe - Time Castle

KORT DOOR DE BOCHT

Gent kent een rijkdom aan erfgoed, onroerend en anders, met bijbehorende zegen en zorg en grote en kleine organisaties. Het grootste deel van het cultuurbudget van de stad gaat naar zijn erfgoed en musea. De iconische gebouwen en musea worden ingezet als markers voor (cultuur)toerisme en de stad ontwikkelt een aanpak die zijn weg zoekt tussen het klassieke academische bewaren, onderzoeken en ontsluiten, de torenhoge kosten voor het onderhoud en modernisering van de infrastructuur, de cultuurhonger van een gevarieerd (internationaal) publiek, de dwingende nood aan digitalisering en een fundamentele verandering van aanpak in museale en erfgoedwerking.

WAT WERKT

De stad heeft afgelopen jaren forse inspanningen geleverd voor restauratie en valorisatie van erfgoed en infrastructuren en blijft dat ook de komende tijd doen. Daarbij wordt vooral gefocust op grote werven en projecten met impact, weerklank en matchende financiering van andere overheden. Daarnaast krijgen kleinere erfgoedverenigingen en projecten via CultuurGent bescheiden projectsteun voor hun werking en initiatieven in het brede veld van erfgoed, volkskunde en heemkunde.

De Gentse musea zijn een internationale trekpleister voor de cultuurtoerist, mede door de niet aflatende investeringen van de stad Gent zelf en de dynamiek van de museale sector zelf, die hard gewerkt heeft aan publieksbereik, communicatie, uitstraling en toegankelijkheid van de infrastructuur en collecties.

WAT KAN BETER

Het erfgoedveld zoekt steeds meer aansluiting bij andere sectoren, niet altijd geholpen door achterlopende financiering, structuren en de spagaat met de steeds groeiende lijst van taken en doelstellingen die hen opgelegd worden. Samen met de moeizame herontwikkeling van (religieus en ander) erfgoedsites, de trage molen van de administratie, gebrek aan eensluidende ambities bij diverse overheden levert dat een aanpak op die zijn brede intenties en noodzaken moeilijk gerijmd krijgt met wat op stadseigen ritme mogelijk is. De input van ‘het veld’ wordt daarbij niet altijd ten volle ingezet ten voordele van procedures, reglementen en administratieve besoignes. De projectsteun biedt ruimte voor echt vernieuwende en verfrissende projecten rond cultureel divers erfgoed, immaterieel erfgoed, volkscultuur revisited, verbinding tussen cultureel erfgoed en de kunsten, maar bereikt nu voornamelijk de traditionele erfgoedverenigingen.

CITAAT

“De Gentse musea zijn stuk voor stuk geëngageerde, op cultuur, kunst en geschiedenis betrokken musea waar het erfgoed betekenis krijgt in het nu. In Gent zijn de musea van en voor de stad. In een veranderende wereld liggen er vandaag ook voor de musea grote en belangrijke uitdagingen. Hoe aansluiting vinden bij een meer diverse samenleving? Hoe de musea blijvend aantrekkelijk maken in een gedigitaliseerde wereld, gedreven door een belevingseconomie? Hoe meer bezoekers aantrekken in een door overaanbod gekenmerkte vrijetijdsomgeving? Hoe meer inkomsten genereren tegen een achtergrond van bovenlokale besparingen? Hoe de muren van het museum durven te doorbreken door de deuren open te zetten voor nieuwe bezoekers en door zelf de stad in te trekken?” Uit beleidsnota cultuur stad Gent 2021

menu of verder scrollen

Audiovisuele kunsten

Aifoon- Art Cinema OFFoff- Blauwhuis- Bonnaffé Thierry- Christina Vandekerckhove- Courtisane- Cracco Isabelle- De Filmplaneet - Studio Skoop- De Roo Paul- Dejonghe Joachim - Disotuar Henry- Ecorisa- Elektrischer schnellseher- Film Fest Gent- Forum K - KASK Cinema- Freehouse- het Wastelands Collective- Japan Square- JEF - Kinokollektiv- La Luna- Lunanime- Mirage bv- Nachtergaele Ruben- pHantoom- Republic of Reinvention- Senegal Bantamba- Sphinx Cinema - La Luna- Stevens Mathieu- Timescapes- Toreke- Van Campe Pieter- van den Blink Daphne- Vectral Vzw

KORT DOOR DE BOCHT

Gent kent anno 2021 een fijne variatie aan initiatieven die het steeds breder wordende spectrum van audiovisuele kunsten omvatten. Afgelopen jaren zijn er verschuivingen geweest in het landschap, in technologie en de interactie met aanleunende sectoren, maar algemeen is Gent een stad waar het hele spectrum van de audiovisuele kunsten van film tot digitale niche vertegenwoordigd is.

WAT WERKT

Van de 25 grote initiatieven die gesteund worden door het Vlaams Audiovisueel Fonds, zijn er een 10-tal Gents. Film Fest Gent is daarvan het grootste filmfestival in Vlaanderen. Naast de vaste waarden (Sphinx en Studio Skoop, Courtisane en OFFoff) zijn er heel wat kleinere projecten in Gent die van onderuit groeien (Kinoautomat, Ciné Rio), inzetten op de wijk (KG Rabot) of de filmbeleving nieuw leven inblazen (Cine Mangiare, Dirty movies dirty dancing).

Gent huisvest voorlopig nog twee arthouse cinema's, waarbij vooral Sphinx een gespierde werking ontwikkelt waar veel kleine initiatieven terecht kunnen. Met FilemKING en het JEF festival wordt specifiek gemikt op jonge toeschouwers. De stad toont ambitie om Gent als Filmstad verder te profileren door het uitbouwen van een Huis van de Cinema met Film Fest Gent als motor.

WAT SCHUURT

Studio Skoop, één van de twee (steevast ten onrechte “commercieel” gelabelde) arthouse cinema’s, houdt op te bestaan. De situatie van arthouses in Vlaanderen is, in tegenstelling met de ons omringende landen precair omdat de overheid niet geneigd is te investeren in deze huizen van filmcultuur (wat ze wel doet als dat ingebed is in een kunstencentrum bijvoorbeeld). Het Huis van de Cinema, een project waarmee het Filmfest Gent een jaarwerking wil uitbouwen die heel erg aanleunt bij wat arthouses in Gent en elders ook al doen, kan een stap zijn in de richting van beter ondersteunde arthouses waar film en audiovisuele cultuur zich in de breedte kunnen ontwikkelen.

Als het over digitale, cross-platform, virtuele omgevingen en efemere audiovisuele kunst gaat, valt het op dat die zich in allerlei sectoren nestelen. Door de prille geschiedenis en zeer hybride natuur van dat werk is het denkbaar dat dit eerder een transdisciplinaire sector in wording is.

Net zo gaat het met de gaming-sector, die – hoewel steeds meer gesteund op Vlaams niveau- maar moeilijk aansluiting vindt bij deze of gene discipline en op dit moment (nog) geen eigen herkenbaar platform vindt binnen het Gentse artistieke veld en dus ergens halfweg tussen beeldende kunst en audiovisuele kunst geparkeerd staat.

CITAAT

"Ik begrijp dat er vraag is naar stilte en luwteplekken in de stad, maar ik zou me daar niet blind op staren. Er wonen steeds meer mensen op deze planeet, en vaak dicht opeen in de stad. Begrijp me niet verkeerd, er valt zeker iets te zeggen voor luwteplekken, volgens mij maakt het deel uit van het ‘componeren van een stad’. Idem voor het circulatieplan van de stad Gent. Filip Watteeuw, de schepen van mobiliteit, is voor mij de stadscomponist van de eeuw. Hij heeft er voor gezorgd dat je het omgevingsgeluid in de binnenstad, in ‘high definition’ (wanneer voor- en achtergrondgeluiden van elkaar te onderscheiden zijn) kunt ervaren. Nu hoor je bij manier van spreken midden in de stad opnieuw het tikken van de nagels van de hond op de straatstenen. Dat heeft een groot effect op onze geluidsomgeving en op hoe mensen de stad ervaren." Stijn Dickel - Aifoon bij Toekomstmakers

menu of verder scrollen

Boeken en literatuur

Annelies De Waele- De Beir Diederik - Deadpoet- Decraene Laurence- Gent Leest - Humus- KANTL- Kluger Hans- Kolcu Murat Faruk- Les VoiZines- PILOOT (Pilootproject Tondelier)- Podium Panache- Pulp deLuxe- Strybol Leen- Tokkes vzw- Uitgelezen - Van Beeck Martien- Van de steene Ruth- Vermeylenfonds - Willemsfonds

KORT DOOR DE BOCHT

Gent zet in op lezen, zoveel is duidelijk. Niet alleen de nieuwe bib De Krook maakt dat duidelijk, maar ook de verdere uitbouw van wijkbibliotheken staat hoog op de agenda. Boeken en literatuur zijn sinds een paar decennia ook vast onderdeel van het programma van een aantal spelers in het kunstenveld, festivals en fora. Er is ook het poëziecentrum, er zijn lezingenreeksen, er zijn universitaire faculteiten waar de letterkunde door de gangen klotst, er zijn schrijvers (m/v/x) die op podia, in huiskamers en af en toe op café hun oeuvre aan de man brengen, er zijn combattieve lokale boekhandels die manhaftig de digitale demonen te lijf gaan.

WAT WERKT

De Krook, de nieuwe thuis van de Gentse bibliotheek heeft de afgelopen jaren bewezen dat een bibliotheek een magneet kan zijn voor een heel diverse groep Gentenaars én een groeipool voor uitwisseling van kennis en cultuur. De bibliotheekwerking in zijn geheel wordt ook genoemd als katalysator van ontmoeting, gedeelde ruimte en motor voor een buurtwerking. Het zou ook een begin kunnen zijn van een werkelijke ‘commons’-aanpak waarbij buurten, deelgemeenten en wijken (mee) bepalen welke cruciale diensten, culturele, leef-, zorg- en leerplekken in hun buurt kunnen uitgebouwd worden in een duurzame, ecologische en gedeeld gerunde omgeving.

WAT SCHUURT

De groei en bloei van de bibliotheekwerking en de rijke oogst aan kleinere initiatieven kunnen niet verbergen dat Gent aarzelt om zich te profileren als stad van boeken en literatuur. Er is Gent Leest, een bescheiden digitaal platform voor iedereen die houdt van boeken en van lezen, er is het festival Het Betere Boek en het Poëziecentrum, maar het ontbreekt Gent aan een fors literair project om zichzelf als boekenstad te profileren.

CITAAT

"Bibliotheken moeten iets activistisch hebben in hun doelgroepenbeleid. De openbare uitdaging is dat de bibliotheek er is voor iedereen. Bibliotheken hebben het meeste impact als ze werken met de minst bevoordeelde leden van de gemeenschap: de werklozen, de laaggeschoolden, de informatica-analfabeten. Of je het leuk vindt of niet: ook dakloze mensen zitten vaak in de bibliotheek. Wij werken samen met daklozenopvang, bejaardentehuizen, dus naar buiten toe. In de bibliotheek zelf is iedereen gelijk, met speciale aandacht voor de kinderen. Het is belangrijk dat kinderen leren dat de bibliotheek er is voor hen, en dat dat hun hele leven zo blijft. Veel mensen haken af wanneer ze te oud worden voor verhaaltjes-voor-het-slapengaan en komen pas terug wanneer ze zelf kinderen hebben. Als bibliotheek moet je alleen wel mee zijn met de jongste ontwikkelingen in die informatiemaatschappij, anders delf je je eigen graf." Eli Neiburger in RektoVerso

menu of verder scrollen

Sociaal en artistiek, particatieve kunstpraktijken

aSCT- Bij' De Vieze Gasten- Callewaert Barbara- Circusplaneet- D'harte Bert- das Kunst - Dereymaeker Paul- Echo's uit de wijk- Elftwelf- Free-Time - Ginga Mundo Belgica- Girls go BOOM- Goestedoenders- Graffiti- HET FESTIJN- HET WAD- Hip Hop Hooray- I-Luna Group- vzw Jacobus - JOC Minus One vzw- Kaangayan Vriendenkring- Klankennest- Kunst in de Klas- Madeleine vzw- Mais Quelle Chanson- Mais Quelle Chanson- Manoeuvre- Museum Dr. Guislain- Muziekhuis Goeste Majeur- Muzikantenhuis- Novgorod vzw- OCUP- Platform-K vzw- Roeien en Riemen- Stappen vzw- the post collective- Theater under Construction- Together We Stand- Van Nuffelen Veerle- Vandousselaere Does- Verhenne Joke- Victoria de Luxe- Vincent Lie- Vrienden van Villa Voortman- VroemVroem- Wallin- Wallin'- Wijkgezondheidscentrum Rabot

KORT DOOR DE BOCHT

Gent heeft de laatste twee decennia op het vlak van sociaal- artistieke, inclusieve en artistiek-maatschappelijke projecten het voortouw genomen, dikwijls gelieerd aan gesubsidieerde organisaties, tijdelijke invullingen en/of in samenwerking of op vraag van partners uit andere sectoren. Niet zelden waren deze participatieve kunstenpraktijken ook trekkers van projecten die hiaten in het beleid aan de kaak stelden, inspeelden op crisis-situaties of heel directe sociale noden aan de kaak stelden via directe actie. De urgentie lijkt, samen met de nood aan duurzame oplossingen, alleen maar groter geworden. Tegelijk constateert men met regelmaat dat de behoefte aan kunst en cultuur secundair is als mensen precair wonen, werken en leven. De COVID crisis bewees dat én het feit dat ook dan kunstenpraktijken in staat zijn om ook daar een rol te spelen.

WAT WERKT

Naast de bekende sociaal-artistieke werkingen in Gent ontstaan de laatste jaren ook nieuwe participatieve initiatieven die antwoorden zoeken op urgente noden. Er is daarbij spill-over naar social profit met bedrijven, organisaties en initiatieven zoals Timmerwerkt. Er wordt gewerkt met buurten waar geen andere openbare infrastructuur voorhanden is, zoals de Plantrekkerij in Nieuw-Gent — voortbouwend op de artistieke participatieve dynamiek die in de wijk ontstond met Campus Atelier (Elly Van Eeghem) en inspanningen van de cultuurdienst. Er wordt gezocht naar creatieve manieren om maatschappelijke issues aan te kaarten en tegelijk samenzijn en samenwerken te vieren. Zelfs in coronatijden, zoals bijvoorbeeld Covitesse 6 bewees.

Deze invalshoek daagt alleszins meer uit dan de al bij al steriele agendering van participatie door de politiek afgelopen decennium. Al moet gezegd dat deze agenda tot gevolg gehad dat er, ook voor wie al werkzaam was op dat terrein, openingen gecreëerd werden om andere organisaties en sectoren aan te spreken en nieuwe verbanden te zoeken.

WAT KAN BETER

Het 'sociaal-artistieke' veld dekt als naam vandaag steeds minder de lading en evolueert sneller dan de overheid en subsidiënt kan volgen. Dat geldt bij uitbreiding ook voor initiatieven vanuit het kunsteducatieve veld, zoals bv. de bouw- en kunstenspeelplaats op de oude Gantoise. Het lijkt interessant om het (nog relatief nieuwe) discours dat Demos enkele jaren geleden introduceerde rond 'participatieve kunstpraktijken' verder te omarmen als mogelijke rode draad tussen veel van deze initiatieven: artistiek onderzoek waarin kunstenaars in verbinding met burgers op zoek gaan naar de juiste vorm om alternatieve stemmen te laten weerklinken. Het artistiek werk wordt daarbij gezien als de motor van een breder proces dan enkel de creatie van een voorzien eindproduct.

CITAAT

"We voelen ons aangetrokken tot de periferie. De kunstenaars die hier belanden voelen zich aangetrokken tot het sociale aspect. Uitwisseling staat dan ook centraal bij ons. De uitwisseling van skills, verhalen, andere gewoontes, manieren van kijken vanuit verschillende achtergronden, opleidingen, leefwerelden. Je bent bereid je in te leven en een open houding te hebben waar nieuwe invalshoeken zich aanbieden. Het kunstwerk groeit vanuit de samenwerking. De kunstenaars in residentie maken, zo lang ze hier zijn, deel uit van de organisatie. We selecteren niet via een open call, de dingen gebeuren organisch en intuïtief: soms ontstaat de samenwerking door een babbel op een opening van een tentoonstelling of we nodigen kunstenaars uit om ons atelier te bezoeken en van het een komt het ander. Een korte residentie mondt dikwijls uit in een langere. Het gaat niet om het vinden van grote namen, maar om kunstenaars die uit de residentie een meerwaarde halen voor hun verdere oeuvre." — Manoeuvre, Nieuwstedelijke Grond in Gent - Kunstenpunt

"We worden gedwongen te kiezen tussen sociaal en artistiek, lokaal en stedelijk… Wellicht is er wel meer speelruimte, maar de financiële precariteit maakt het moeilijk dat risico te nemen. En door de dossierlast hebben we geen tijd een lobby te voeren voor werking waarin een diversiteit van praktijken plaatsvinden. Daarnaast zijn de (kunsten-)decreten gericht op de individuele kunstenaar terwijl voor ons juist collectieve werkwijzen cruciaal zijn." — Tim Bruggeman, Nieuwstedelijke Grond in Gent - Kunstenpunt

menu of verder scrollen

Socio-culturele sector en amateurkunsten

African Sculptures and Cultures- Al-Diwan- Amaro - Anamma- ART-tist- Averroez- Begijnenkriebels- Begijnhof Sinte-Elisabeth te Sint-Amandsberg - Bert Van Puymbroeck- Buren van de Abdij vzw- Casa Rosa- CJK - Centrum voor Jonge Kunst- Cultuurplatform Drongen- Dekenij Borluut Sint-Denijs-Westrem- Dekenij Oostakkerdorp- Dermul Marieke- Doof Vlaanderen - Ette Ibibio- Festival voor Vrede- Goestedoenders- Greentrack Gent vzw- Honest Arts Movement- Hork op de Vooi- Klimop- Kunst(h)art- Masala- Meulestede - Ontmoetingscentrum Zwijnaarde- Part a Fou- Redeem Christian Church Gent- Social Harmony- Theater Charlekijn- Uilenspel- Uitbureau- Uitbureau Gent- Unal Ali- Urgent.fm- Van de Moortele Ava- Vormingplus Gent Vzw- Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang- VREDE- Vredesoverleg Gent- Vrijzinnig Centrum - Geuzenhuis- Vtb-Kultuur - Waterfront - We Promised / Subbacultcha Belgium - WISPER - Zeppelin Volksfeest

KORT DOOR DE BOCHT

De kunstensector en socio-culturele sector zijn in Gent lang “worlds apart” geweest. De spreidstand tussen de noden en prioriteiten van de professionele kunsten en die van het socioculturele veld lijkt op het eerste zicht natuurlijk groot. Niet alleen in Gent worstelde een cultuurraad met die spreidstand en de kans om als gesprekspartner van de stedelijke overheid impact te hebben. Toch zijn er veel raakpunten, zowel in intenties, praktijken als noden.

WAT LIGT OP TAFEL

Minard is het laatste decennium uitgegroeid tot katalysator van de toenadering en gedeelde zorgen en wensen tussen beide sectoren, met het amateurtheater als leidende kracht.

Met de opstart van het Gents Kunstenoverleg en afstemming tussen Cultuurraad en het Kunstenoverleg dient zich (ook in samenwerking met het Deeltijds Kunst Onderwijs) een nieuwe kans aan om de stem van het brede culturele veld meer te laten wegen op het beleid en samen met de politiek een duurzame culturele ambitie uit te rollen, waarmee de kloof tussen professionele en andere kunsten gedicht kan worden door samen de ‘culturele commons’ op te eisen en praktijken, ruimtes en organisaties samen te brengen in nieuwe constellaties in buurten, deelgemeenten en hybride publieke accommodatie.

CITAAT

“Overal waar er een goeie samenwerking is tussen het DKO en de lokale verenigingen, zie je dat het muziekleven bloeit. Alleen wil dat “recht” nog niet zeggen dat het ook overal kan, want dat blijft de vrijheid van elke academie. Als je dan met het DKO gaat overleggen om tot gemeenschappelijke kwaliteitscriteria te komen, bots je op een muur. Directeurs zouden zulke onderlinge afspraken juist moeten omarmen, maar ze staan heel erg op hun autonomie, of ze voorvoelen concurrentie met hun eigen orkest in de academie.” — Jan Matthys - Vlamo

“Uiteindelijk moet je toch gewoon mensen met migratieachtergrond binnenhalen? Ik ga het niet uitvinden, dat kan ik niet. Wij zijn allemaal witte teams, met negen witte directeurs. Ik zou heel graag iemand aannemen die ons daarin helpt, of iemand die naast mij aan het roer komt staan en mee nadenkt over onze artistieke projecten. Nog eens een project doen, dat blijft een druppel op een hete plaat. Want uiteindelijk is het toch te gek voor woorden? Hoeveel Antwerpse tieners hebben intussen een migratieachtergrond? De helft? Of nog meer? Zo hebben ze bij Zinnema in Brussel een hele groep binnengehaald en hen zelf een programma laten samenstellen. Dat heeft heel veel gekanteld. Maar tegelijk krijg ik telefoon van een amateurgezelschap dat een open oproep gelanceerd had naar allochtone meisjes, om daar een productie mee te maken. Er was tegen hen een klacht ingediend bij Unia omwille van discriminatie. Als je dat hoort, zijn we nog ver van huis." — Katrien Bogaerts - Kunstwerkt & Joke Quaghebuer - Open Doek

menu of verder scrollen

Nightlife en events

(in te voegen: lijst van events, party's, zalen…)

KORT DOOR DE BOCHT

De kwaliteit en kwantiteit van het nacht-, festival en uitgaansleven van Gent is genoegzaam gekend. Met zijn voor- en nadelen. De stad kent en erkent de noodzaak ervan om “bruisend” te blijven, maar leeft ook met de uitwassen ervan, de ecologische vraagtekens, de druk op de leefbaarheid van Gentenaars en de economie van ‘nooit genoeg’. Met de komst van een nightlife coach en council worden stappen gezet naar een gedragen nightlife beleid en aansluiting bij een breder cultuur- kunsten- en vrijetijdsbeleid.

WAT LIGT OP TAFEL

Er is de vraag hoeveel festivaldruk een stad aankan, hoe groot de Gentse feesten mogen zijn, of er werkelijk ieder weekend ergens een deel van de stad op slot moet.

Er is ook de vraag of het nachtleven zich binnen of buiten de stad moet afspelen. Hoe de Overpoort de agressieve shotjes-cultuur van zich af kan schudden. Hoe je veilig kan uitgaan, hoe je een festival kan organiseren zonder een maand de openbare ruimte te blokkeren. Of je het nog altijd leuk moet vinden dat IVAGO iedere morgen van de Gentse Feesten tonnen plastic moet ruimen. Of alle grote events écht in de kuip van Gent moeten plaatsvinden. Wat de meerwaarde is van een Lichtfestival dat op drie dagen tijd een kwart miljoen mensen door de kuip jaagt. En intussen is er natuurlijk ook de vraag of en hoe je als horeca en nachtleven weer opveert na een pandemie…

In ieder geval wordt het tijd dat nightlife zijn plek krijgt op de culturele kaart en als volwaardig partner mee aan tafel gaat als het over kunst en cultuur gaat.

CITAAT

“Ik zie mezelf als de brug tussen de sector en de stad. Ik wil alle visies op één lijn brengen, van Gentenaars, ondernemers en stadsdiensten tot feestvierders, cafégangers en bezoekers. Met goesting kijk ik uit naar de renaissance van het nachtleven en de impact na de doorstart.” — Bart Meyskens, Nightlife Coach Gent

"We boksen in feite serieus boven ons gewicht als het op nightlife aankomt. Er zijn Europese steden met evenveel inwoners die de afgelopen dertig jaar niet één deftige club of party hebben gekend. Letterlijk, hé! In Gent zat je met festivals als 10 Days Off en I Love Techno, clubs als Kompass en Culture Club, labels als R&S en Eskimo, en DJs als 2manydjs en Charlotte de Witte. Met onze 250.000 inwoners zijn we geen wereldstad, maar we hebben wel geschiedenis geschreven. In de jaren 90 was Gent zelfs effenaf cooler dan Berlijn. Ok, die hebben ons nadien stevig ingehaald, maar Berlijn is dan ook een wereldstad. Daarvan verwacht je dat het zo’n toonaangevend nachtleven heeft." — Ben Van Alboom, journalist en nightlife kenner in Redbullelectropedia (Check zijn podcast De Nacht, over het Gentse nachtleven van de laaste 40 jaar.)

menu of verder scrollen

Stadsmarketing en toerisme

(in te voegen: lijst van events, festivals, projecten…)

KORT DOOR DE BOCHT

Cultuur en kunst worden al ’s geïnstrumentaliseerd voor een groter doel en stappen graag mee in een discours dat vanuit een andere sector voordeel, zichtbaarheid of budget oplevert, maar met toerisme zitten de kunsten klaarblijkelijk in éénrichtingsverkeer waarbij economie primeert en kunst en cultuur iets anders helpen verkopen. Er lijkt op het eerste zicht weinig gezamenlijk denken over hoe een stad ervaren kan worden met kunst en cultuur als volwaardige gesprekspartner. Toch liggen er kansen voor een gezamenlijke ‘branding’ van Gent.

WAT SPEELT

Als het over toerisme en stadsmarketing gaat, dan zet Gent graag in op valorisering van zijn erfgoed, de levendigheid van zijn stadskern en zijn culturele aanbod. Daarbij wordt vooral gemikt op een grootschalige uniforme aanpak en de doelgroepen waar iedere andere kunstenstad ook mee uitpakt. Het creëert een kunstmatig en weinig relevant beeld van de stad, waarbij de kunstensector selectief ingezet wordt om te bevestigen dat Gent “een grootstad is in klein formaat”. Wat dus eigenlijk een kleine stad is. Of een stad op mensenmaat.

Omdat het klassiek toerisme in Gent nog niet als pandemisch ervaren wordt, is er ook nog niet de fall-out die er in grotere steden in Europa (en in Brugge of Brussel) al is. Er lijkt, zelfs na een andere pandemie, geen alternatief in de maak voor het overheersende toeristische discours: maximale en snelle consumptie van uniforme ervaringen die los staan van de realiteit van wie er woont, werkt en leeft. Vertaald naar kunst en cultuur is dat bijvoorbeeld: steeds grotere festivals, blockbuster tentoonstellingen, 'beleving' in plaats van bezoek…

Bijkomend staat een en ander nogal haaks op het pluriculturele, diverse en inclusieve karakter van de stad. Doelgroepen lijken uniform de goed boerende middenklasse wereldwijd, toeristische projecten begeven zich zelden buiten de opgepoetste kuip.

De grote internationale ambities van de stad (technologie, klimaatneutraal, Jongerenhoofdstad 2024 en Culturele Hoofdstad 2030) zijn evenzoveel kansen om over de grenzen van sectoren heen te zoeken naar ‘common ground’ en het verbindende DNA dat Gentenaars graag aan de wereld laten zien: “ollemolle tuupetegoare en nie neute”

CITAAT

“Gentenaars hebben hun gedacht en Gent is Gent: authentiek, bruisend en levendig, met een hoek af. Dat willen we zo houden, meer zelfs, het is dàt wat Gent zo aantrekkelijk maakt. De bestaande speerpunten in de toeristische merkidentiteit van Gent zijn en blijven ‘on brand’ of ‘écht Gents’: Lam Gods, Lekker, Licht en Levendig (de 4L’en). Gezien de evolutie van onze Stad en het belang om ook Gentenaars actief in het toeristisch verhaal te betrekken vullen we de 4L’en aan met Leefbaar. Elke ‘L’ zet in de verf wat Gent uniek zijn voor onze stad ten opzichte van de concurrentie. Of zoals verwoord in het stadsdebat “De echte Gentse levensstijl mag meer uitgespeeld en meer in de verf gezet worden” en “Gent is een stad van wereld(bewuste)burgers en heeft talrijke inwoners van diverse afkomst. Dat moet zijn weerslag krijgen, veel meer dan nu het geval is, in de toeristische ontwikkeling en vermarkting van de stad.” — Beleidsnota Toerisme Stad Gent 2021

menu of verder scrollen

Nog iets anders?

Welke sectorsnapshot ontbreekt? Over welke discipline of invalshoek hadden we het nog niet?

menu