Inleiding
Een hervorming van het deeltijds kunstonderwijs was broodnodig. Het is de enige tak binnen het onderwijs die nog geen eigen decreet had. Bovendien dateerde het meest uitgebreide besluit van de Regering van 1990, 28 jaar geleden dus. Er waren in tussentijd wel nog een paar kleine besluiten. Alle regels stonden verspreid met een grote onduidelijkheid tot gevolg. Dit jaar slaagde minister van Onderwijs, Hilde Crevits, er in om een nieuw decreet door te voeren. Het deeltijds kunstonderwijs zal er vanaf september helemaal anders uitzien.
"Ik vind het wel leuk dat er meer opties zouden komen, zo kan iedereen iets specifieker doen, volgens hun interesses. Je kan dan al wat meer richting geven aan je hobby voor als je hier later mee verder wil"
Kort samengevat zijn er tal van veranderingen met als belangrijkste realisatie meer autonomie voor de academies. Er komt ook een groter aanbod van richtingen, de einddoelen worden vervangen door basiscompetenties die de academies zelf kunnen invullen, de startleeftijd gaat omlaag, er komen specialisatiejaren… En iets wat, gelukkig, wel onveranderd blijft, is het inschrijvingsgeld. Dat blijft laag.
Omdat de hervorming van de academies heel breed is, focus ik me op de verandering binnen woordkunst-drama. Ik ga ook vooral in op wat er voor de leerlingen kan veranderen, want zoals ik al zei zal veel afhangen van de academies.
"Ik vind de specialisatiejaren een goed idee. Veel jongeren gaan studeren en raken hun creatieve input nagenoeg helemaal kwijt. Die specialisatie kan daar iets aan veranderen"
Ben je dus geïnteresseerd in wat de nieuwe mogelijkheden precies zijn? Lees dan zeker deze longread. Zo weet je meteen welke richtingen je eigenlijk KAN volgen en kan je misschien op zoek naar een academie die jouw lievelingsrichting aanbiedt.
Veel leesplezier!
De vernieuwde structuur
Om je eerst wat meer inzicht te geven in de structuur van het deeltijds kunstonderwijs vanaf september, maak ik eerst een schematische voorstelling. Zo ben je straks goed mee om de vergelijking tussen het huidige DKO te maken.
Niet geïnteresseerd? Scroll dan meteen door naar mijn vergelijking of de mening van (ex-)leerlingen.
"Toen ik drama studeerde, had ik eigenlijk enkel drama en voordracht, dus er was sowieso al niet veel keuze. Op zich vond ik dat niet zo erg omdat ik op zo'n jonge leeftijd was begonnen. Ik was er ook niet echt mee bezig of ik een bepaald soort toneel wilde doen, dus een beetje van alles was wel leuk"
Het deeltijds kunstonderwijs bestaat uit vier domeinen. Dans, beeldende en audiovisuele kunsten, woordkunst-drama en muziek. Vanaf volgend schooljaar zijn er langlopende en kortlopende opleidingen. Hier overloop ik hoe de opleidingen voor het domein woordkunst-drama eruit gaan zien.
Langlopende opleidingen
De langlopende opleidingen zijn onderverdeeld in 4 graden met elk hun specifieke vakken.
Eerste graad
Tweede graad
Derde graad
Vierde graad
Kortlopende opleidingen
Welke kortlopende opleidingen georganiseerd worden, wordt door de academie zelf beslist. Bij het afronden van een kortlopende opleiding verkrijg je ook een beroepskwalificatie.
"Het feit dat je al top moet zijn bij het afstuderen, vind ik maar bullshit. Je blokkeert mensen die misschien tot fantastische dingen in staat zijn"
De academie in Berchem
Vele academies hebben nog hun concreet plan voor de start van volgend academiejaar. nog niet meegedeeld. Welke richtingen, welke instapleeftijd, welke beroepskwalificaties,... nog veel vraagtekens bij veel academies. De academie in Berchem heeft, buiten de kortlopende opleidingen, al een duidelijk plan voor volgend schooljaar. Ik gebruik de academie als voorbeeld, zodat je kan zien hoe het nieuwe decreet praktisch in zijn werk gaat. Ik ga enkel in op de langlopende opleidingen, omdat er bij de kortlopende nog geen lessenpakket is samengesteld.
Langlopende opleidingen
Eerste graad
Tweede graad
Derde graad
Vierde graad
Vergelijking
Het nieuwe decreet is echt wel nieuw te noemen. Er zijn meer veranderingen dan gelijkenissen. Eerst overloop ik de gelijkenissen en daarna sta ik stil bij de vele veranderingen.
Gelijkenissen
Ik start met een positieve noot. Het inschrijvingsgeld dat relatief laag was, blijft ook in het nieuwe decreet laag. Voor kinderen is het bijvoorbeeld jaarlijks rond de 65 euro. Al hangt dat af van academie tot academie.
Daarbovenop komt nog dat je meerdere richtingen met elkaar kan combineren zonder extra te betalen. Iemand in de vierde graad kan bijvoorbeeld de vakken van kleinkunst combineren met die van verteltheater.
De structuur van de opleiding is ook redelijk gelijklopend. In het huidige systeem spreken we van de lagere, middelbare en hogere graad. Respectievelijk de tweede, derde en vierde graad in het nieuwe systeem. Het aantal jaren binnen die graden blijft wel gelijk. Er wordt dus enkel een eerste graad toegevoegd.
Wat ook gelijk blijft is het theorievak in de laatste graad. Momenteel heb je het verplichte vak repertoirestudie in alle richtingen. Dat wordt vervangen door dramalab. Een andere benaming voor dezelfde inhoud. De leerlingen krijgen door het vak meer inzicht in het theaterlandschap van nu en van vroeger.
Veranderingen
Een eerste kleine wijziging is de naam van het domein. Momenteel spreek je nog van woordkunst. Vanaf volgend schooljaar is het woordkunst-drama.
De grootste verandering is de inhoud van het domein. Het aantal opties is heel sterk toegenomen. Momenteel heb je in de derde graad geen keuze en is er een standaard lessenpakket. In de vierde graad heb je nu nog keuze uit de opties toneel, welsprekendheid, voordracht en literaire creatie. In de vernieuwde structuur heb je veel meer opties, zoals je hierboven kan zien.
Een belangrijke verandering is dat er veel meer autonomie is voor de academies. Scholen beslissen bijvoorbeeld zelf of ze leerlingen van hun 6 of 8 jaar laten starten.
Academies mogen ook zelf kiezen hoe ze de leerlingen evalueren. Vanaf nu is er de mogelijkheid om leerlingen individuele feedback te geven. Er wordt gekeken of de leerlingen aan de einddoelen voldoen. Dat systeem komt er in de plaats van een puntensysteem, waarbij leerlingen minstens 60% moesten halen om te slagen.
De einddoelen bepalen de academies ook zelf op basis van de basiscompetenties, die de Vlaamse Regering opstelt per graad. De scholen beslissen hoe ze die competenties gaan bereiken en hoe ze aan de doelen van de beroepskwalificatie geraken. Een voorbeeld van een basiscompetentie van de tweede graad is: leerlingen staan open voor het culturele leven. Voor de echte onderwijsfreaks vind je hier een overzicht van alle competenties.
"Ik denk dat die extra vakken wel een leuke aanvulling kunnen zijn maar dan eerder als specialisatie, zodat je eerst een basis krijgt. Ik heb zelf nooit echt het gevoel gehad dat er richtingen te kort kwamen of te weinig keuze was"
De autonomie zorgt er ook voor dat directeurs zelf kunnen bepalen welke opties met bijhorende vakken ze aanbieden in de derde en vierde graad. Ze kunnen ook kiezen in de eerste graad of ze een domeinoverschrijdende initiatie of een woordinitiatie aanbieden of een combinatie. Academies kunnen ook beslissen om met kortlopende opleidingen te starten. De minimumleeftijd daarvoor kunnen ze ook zelf bepalen.
Dankzij de kortlopende opleidingen is het vanaf september ook mogelijk om na je opleiding twee specialisatiejaren te volgen. Die jaren kunnen enkel gevolgd worden na een motivatie van de leerling. Ze zijn bedoeld om uitmuntende leerlingen extra kansen te geven.
"Ik denk niet dat ik die twee jaar zou volgen als opleiding, ondertussen ben ik al bijna op het einde van mijn tweede jaar logopedie en denk ik wel dat ik in deze sector verder wil"
Wat vinden de (ex-)leerlingen?
Zoals je misschien al gemerkt hebt, vind je doorheen mijn longread verschillende quotes. Dat zijn de meningen van (ex-)leerlingen over de extra vakken en de specialisatiejaren.
"Dat er keuzes bijkomen vind ik langs de ene kant motiverend, omdat leerlingen zich echt gaan kunnen verdiepen in iets dat hen ligt. Langs de andere kant, zou ik wel opletten met een overaanbod. Uit ervaring weet ik dat in kleine groepen werken leuk kan zijn, maar in een grote groep leer je meer van elkaar"
Het grotere aanbod van vakken is niet voor iedereen nodig. Ze wilden toneel doen en voor hen hoefden andere vakken dus niet. Ze snappen wel dat het voor andere leerlingen met andere interesses wel leuk kan zijn. Iemand anders vermeldt dan weer dat ze het beter vindt als je eerst een algemene vorming krijgt zodat je van alles kan proeven.
"Ik zou heel graag die specialisatiejaren willen doen, zodat ik mijn studies buiten toneel kan blijven combineren"
Over de specialisatiejaren zijn er meer verdeelde reacties. Er zijn mensen die het met een hogere studie willen combineren, maar voor anderen is dat niet mogelijk. Ze zien het dan wel zitten om na hun studies opnieuw toneel te gaan volgen. Er zijn ook mensen die beslist hebben om niet verder te gaan in toneel en die zouden dus ook geen extra jaren doen.
Veel veranderingen op het programma dus. Theoretisch goed uitgedacht, maar of alles praktisch ook haalbaar is, blijft afwachten.
Als je specifiek over jouw academie iets wilt weten, neem je daar best contact mee op. Er zijn veel mogelijkheden maar of jouw academie die ook gaat benutten, is een andere zaak.
Bedankt om deze longread te lezen en misschien ben jij wel een toekomstige acteur dankzij de nieuwe hervorming!
Credits:
Created with images by Oscar Keys - "untitled image" • Elijah Flores - "Movie theater seats" • Elijah Flores - "Movie theater seats"