Never change a winning team

Door Bram Van Renterghem. Illustraties: Jurgen Walschot

Jette wordt behoorlijk bestuurd. Dat zegt zelfs de oppositie. Burgemeester Hervé Doyen (CDH) hoopt er dan ook nog een legislatuur bij te doen. Alleen de sporen van tram 9 kunnen hem doen struikelen. Gelukkig voor hem staat de eerste tramrit gepland in augustus 2018, twee maanden voor de verkiezingen.

Als we de burgemeester van Jette spreken, staat hij op het punt voor enkele dagen naar Groningen te vertrekken. “Ik ben dol op Nederland,” zegt hij. “Het is er stil in de steden, iedereen rijdt er met de fiets, de mensen gaan er vriendelijk met elkaar om en het openbaar vervoer is goed georganiseerd.”

Het zegt iets over waar hij met de gemeente naartoe wil. Voor deze koers richting noorden heeft Hervé Doyen (CDH) de nodige tijd gehad. Sinds 2000 is hij burgemeester van Jette. Toch is zijn werk verre van af.

“We hebben zeker twintig jaar vertraging,” zegt hij. “Wist je dat tram 9, de tramlijn door Jette waar nu zoveel rond te doen is, vroeger deels bestond? Ze hebben de lijn indertijd afgeschaft, en vol op de auto ingezet, maar door de grote bevolkingsdichtheid kan niet iedereen met de auto blijven rijden. Het glas loopt gewoon over.”

Die bevolkingsstijging is een van de voornaamste uitdagingen voor Jette. Want de gemeente zit in de lift. Bij jonge gezinnen, in hun zoektocht naar een (nog net) betaalbare woning. Bij mensen die de drukte van het centrum en de eerste kroon ontvluchten, en op zoek zijn naar groen en een dorp in de stad – iets waar elke Jettenaar over begint als je vraagt naar de voordelen van het wonen in de gemeente.

“Jette telt nu 52.000 inwoners en gaat naar 55.000 à 60.000 inwoners, door een combinatie van verjonging en migratie,” zegt Doyen. De burgemeester gaat er prat op niet bij te moeten bouwen, en zo de vele parken en bossen te kunnen vrijwaren. “Jonge gezinnen zullen de huizen innemen van de oudere generatie die wegvalt,” zegt hij. “Wel zijn er extra crèches en scholen nodig, maar daar zijn we volop mee bezig.”

En inderdaad: zowel aan Nederlandstalige als aan Franstalige kant is er een uitbreiding van de infrastructuur, met de nieuwe school l’Arbre Ballon, de uitbreiding van de Poelbosschool en van enkele crèches met een nieuwbouw.

Ook elders wordt er vernieuwd. Vier jaar geleden zette een minderjarige de sportzaal in lichterlaaie, nu staat er een nagelnieuw complex. Daarenboven kon het gemeentebestuur bekomen dat het Kardinaal Mercierplein aan het station met geld van federaal Brusselfonds Beliris werd gerenoveerd, en dat het gewest betaalt voor een parking onder het Spiegelplein en de (autovrije) herinrichting van het plein zelf, in ruil voor steun aan tram 9, een project van datzelfde gewest. Door die werkzaamheden ligt het centrum van Jette helemaal open en lijden handelaars verlies. Tegen augustus 2018, enkele maanden voor de verkiezingen, moet de eerste tram rijden, en het leed gauw vergeten zijn.

Veiligheid

Geen makkelijke gemeente dus om oppositie te voeren. “Jette wordt niet slecht bestuurd,” geeft Fouad Ahidar van de SP.A toe, die met de PS één lijst vormde en nu in de oppositie zit. “Maar op het vlak van veiligheid kan het beter. Jette is daar de laatste tijd op achteruitgegaan, met overvallen, meer inbraken en kinderen die lastiggevallen worden door jongeren die zich vervelen. We verliezen de dorpssfeer,” aldus Ahidar.

“Stemmingmakerij,” oordelen verschillende leden van het college, en ook de cijfers van de lokale politie tonen de laatste jaren een daling van de criminaliteitsgraad in plaats van een stijging. Toch zijn de meningen verdeeld, zowel in de gemeenteraad als in het wijkcomité van Essegem, de buurt waarover Ahidar het specifiek over heeft.

De woordvoerder van de politie West geeft alvast toe speciaal op dat stadsdeel in te zetten. Tegelijk heeft de gemeente net een wijkcontract ter waarde van 14 miljoen euro binnengehaald voor Essegem. Het duurzaam wijkcontract Magritte moet de leefomgeving van de buurt verbeteren – die nu wat rommelig aandoet – onder meer door de herinrichting van de openbare ruimte en “socio-economische en culturele acties voor het versterken van de gezelligheid, om een nieuwe participatiedynamiek op te zetten en werkgelegenheid te scheppen”.

Op de man

Wat de verkiezingen betreft, is Ahidar voorzichtig. “We gaan er honderd procent voor. Maar de Lijst van de Burgemeester (‘LBJ’ bestaande uit CDH, CD&V en enkele onafhankelijken, red.) is een sterke lijst. We moeten hen verplichten om met ons een coalitie te vormen.”

Dat zou niet de eerste keer zijn. De Franstalige socialisten bestuurden dertig jaar lang samen met de christendemocraten, maar werden in 2009 uit de coalitie geknikkerd, na aanhoudende ruzie tussen Doyen en PS-kopstuk Merry Hermanus. Die laatste dook op in twee fraudezaken, en werd later veroordeeld omdat hij de gemeentesecretaris stalkte.

Exit de socialisten dus, enter de MR-Open VLD, die pas na de verkiezingen van 2012 hun deelname aan de coalitie konden verzilveren met twee schepenambten.

Doyen staat bekend als een linkse christendemocraat. Een coalitie met de PS is dus ideologisch natuurlijker dan een met de MR/Open VLD. Toch is het de vraag of zo’n samenwerking mogelijk is, na de uitval van PS-afdelingsvoorzitter en lijsttrekker Julien Casimir. Die speelde op de gemeenteraad in september op de man, en verweet de burgemeester gesjoemel met de bouwaanvraag voor zijn tuinhuis. Uit het antwoord bleek die de procedures net extra strikt gevolgd te hebben, waardoor niet de CDH maar de PS beschadigd uit de démarche kwam. Enkele PS’ers stapten zelfs beschaamd op toen Casimir bleef volhouden.

“Casimir is nog jong, hij moet nog veel leren,” sust Ahidar. “Maar het was niet verstandig. Een tweede Hermanus hebben wij niet nodig.”

'On ne change pas un cheval qui gagne'

Voor Doyen maakt het niet zoveel uit. Hij wil sowieso verder gaan met de huidige coalitie. “On ne change pas un cheval qui gagne,” lacht hij. Het is een brede coalitie, met LBJ, Open VLD/MR, Défi en de groenen. Die laatste hebben sinds 2012 twee schepenen met complementaire bevoegdheden: Bernard Van Nuffel (Ecolo) voor Openbare Werken en Nathalie De Swaef (Groen) voor Mobiliteit. “Een echte tandem,” erkennen zowel vriend en vijand.

De liberale familie levert dan weer de eerste schepen Geoffrey Lepers (MR) en de schepen voor Nederlandstalige Aangelegenheden Brigitte Gooris (Open VLD), die allebei opnieuw opkomen. Zij krijgen de steun van bekende Jettenaar en Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz (Open VLD) die de laatste tijd erg actief campagne voert. Zo fel zelfs, dat politieke tegenstanders hem van gemeentelijke ambities verdenken.

“Ik ga de lijst duwen,” verduidelijkt Gatz. “Ik wil een rol spelen zoals Guy Vanhengel dat in Evere doet: ondersteunend. Als minister of volksvertegenwoordiger zal ik zeker geen schepenambt opnemen of overnemen, zodra ik minister af ben. Als iemand van ons schepen wordt, dan is dat voor zes jaar. Maar laat ons eerst de verkiezingen afwachten.”

Opvolging

Het grootste probleem ligt wellicht bij de CDH zelf. Met name de opvolging van Doyen is voer voor discussie. “Het wordt mijn laatste legislatuur,” zegt Doyen, die nu nog de lijst trekt. “In 2021 word ik 65 en wil ik stoppen.”

Wie zijn opvolger wordt, wil hij nog niet kwijt. Wel dat het tussen twee kandidaten gaat. Waarnemers tippen Claire Vandevivere en Benoît Gosselin, nu allebei schepen. Vandevivere stond tweede op de lijst in 2012, maar haalde minder voorkeurstemmen dan Gosselin, die de derde plek bezette. “Doyen is onze kandidaat-burgemeester,” zegt Vandevivere, de rest is voor later.”

Wie ook de nieuwe burgemeester wordt, Doyen heeft alvast volgende tips klaar. “Bescheiden blijven en de dingen verklaren,” zegt hij. “Een erfenis van mijn vorige job als leerkracht. Ik heb geleerd dat mensen onpopulaire maatregelen wel degelijk goed begrijpen. Maar je moet ze uitleggen."

Jette: Meest Vlaamse gemeente

Jette is de meest Vlaamse gemeente van Brussel, wordt weleens gezegd. Afgaand op de vertegenwoordiging in het gemeentebestuur lijkt die stelling te kloppen. Maar liefst drie Nederlandstaligen zetelen in het college.

Nathalie De Swaef (Groen) is schepen voor Duurzame Ontwikkeling, Huisvesting, Noord-Zuid en Mobiliteit. Ze nam in 2016 de fakkel over van Christine Gallez (Ecolo). “Jette trekt meer en meer mensen aan. Die kunnen niet allemaal hun auto blijven gebruiken zoals vroeger, daar is niet genoeg plaats voor. Daarom willen we de shift naar fiets en openbaar vervoer zo comfortabel mogelijk maken.”

Dat vertaalt zich in fietspaden en -straten, reparatiestations, een premie voor de aankoop van een elektrische fiets en overal fietsboxen. “We zitten bij de top van het gewest,” glundert De Swaef. Ook het eerste autodeelsalon van het Brussels Gewest vond plaats op Jetse bodem.

De aanpak botst soms op weerstand bij autobezitters, zeker in combinatie met de werken aan tramlijn 9, die (tijdelijk) het aantal parkeerplaatsen verminderen. “Maar samen met het gewest hebben we daarvoor een bemiddelaar aangesteld en die levert fantastisch werk,” zegt De Swaef. “Daarnaast kan ik ook rekenen op de steun van de burgemeester, die het mobiliteitsbeleid vurig verdedigt.”

Brigitte Gooris (Open VLD) is schepen voor Nederlandstalige aangelegenheden. In tegenstelling tot andere gemeenten, telt Jette heel wat Nederlandstalige scholen en instellingen. “Bruggen bouwen is mijn voornaamste ambitie,” zegt Gooris. Als voorbeeld geeft ze de muziekacademie die muziekles geeft in de scholen. Of de leesbegeleiding door leerlingen van het KTA in de gemeentelijke bibliotheek.

“Maar we willen ook bruggen slaan tussen de verschillende taalgroepen en daar is cultuur het middel bij uitstek voor. Op Mozart staat immers geen taal.”

De tweetalige naschoolse opvang die midden 2015 werd aangekondigd, is niet gerealiseerd. “We moeten de mensen op het terrein nog meekrijgen,” zegt Gooris.

Staat er wel na tien jaar wachten: het gloednieuwe jeugdhuis De Branding. Al kon dat er alleen komen na een extra kapitaalinjectie van 300.000 euro door partijgenoot en Jettenaar Sven Gatz. Extra geld is ook wat Gooris wil voor de volgende legislatuur. “De drie directies van de gemeentescholen zijn overbelast,” zegt ze. “Een extra personeelslid zou goed zijn.”

Brigitte De Pauw (CD&V) ten slotte, zat van 2006 tot 2012 op de stoel van Gooris, maar is nu voorzitter van het OCMW. “Ik ben dolgelukkig met dat mandaat,” zegt De Pauw, die sociaal assistent van opleiding is. Als haar voornaamste verwezenlijkingen haalt ze het beleid voor de oudere bevolking aan, met onder meer de verbouwing van het OCMW-rusthuis en Viva Jette, een ontmoetingsplek voor senioren. Daarnaast heeft ook Jette nu een sociale kruidenier. De strijd tegen de kinderarmoede staat op het programma, met verhoogde tussenkomsten voor deelname aan sport aan culturele activiteiten.

De lange wachtlijsten voor sociale woningen zijn een oud zeer, iets waar De Pauw niet meteen een pasklaar antwoord voor heeft. “Het OCMW heeft geen eigen woningen, maar verwijst door naar de Jetse haard of het sociaal verhuurkantoor. Maar die kunnen geen woningen toveren natuurlijk. Zoveel vrije terreinen zijn er ook niet in Jette.” Dat er tegelijk leegstand is in de sociale woningen, iets wat de oppositie aanklaagt, beaamt De Pauw. “Dat zijn vaak appartementen waar er werken moeten gebeuren om weer aan de huidige comfortnormen te beantwoorden.”

Klik op de identikit-animatievideo van Jette van BRUZZ tv hierboven.