Vrijwilligerswerk in Vlaanderen?
Vlaanderen telt 750.000 vrijwilligers (Het vrijwilligerswerk in België. Kerncijfers.)
Vrijwilligerswerk is een essentieel onderdeel van onze samenleving: in vele verschillende domeinen nemen vrijwilligers een cruciale rol op. Vrijwilligers zijn noodzakelijk en bepalen in grote mate het sociale weefsel en samenhang.
Het beleid dat zorgt voor mogelijkheden, ondersteuning en bescherming van de vrijwilliger is echter versnipperd: er is de institutionele context van het federale België, het Vlaamse niveau en lokale overheden én elke sector of domein waarbinnen een beroep wordt gedaan op vrijwilligers, is nagenoeg op zichzelf aangewezen. Het Gecoördineerd Vlaams Vrijwilligersbeleid van de Vlaamse Regering wil daar iets aan doen. Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk krijgt daar een belangrijke rol in.
Actieplan Vrijwilligerswerk
Een beter statuut, minder papierwerk en minder regels. Dat zijn de basisingrediënten in het actieplan van het Gecoördineerd Vlaams Vrijwilligersbeleid. Het actieplan van Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) en minister van Jeugd Sven Gatz (Open VLD) is goedgekeurd door de Vlaamse regering, na consultatie van de verschillende adviesraden. Nu kan er verder worden gewerkt aan de uitrol van het traject.
Het actieplan heeft 3 doelstellingen:
- een beter wetgevend kader en statuut,
- betere informatie en ondersteuning
- en minder regels.
Er zijn acties op zowel Vlaams, federaal als lokaal niveau voorzien. Ook belangrijke knelpunten werden in kaart gebracht.
Rol van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk in het Vlaams Vrijwilligersbeleid
In 2014 schreef het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk al dat meer ondersteuning en minder versnippering het vrijwilligerswerk in Vlaanderen deugd zou doen.
‘Vrijwilligerswerk gebeurt niet zomaar’. Daarom is het essentieel om een stimulerend, vrijwilligersvriendelijk klimaat te ontwikkelen waarin het engagement van de Vlamingen gestalte krijgt, met aandacht voor de nodige erkenning en waardering.
Dit memorandum voor de verkiezingen werd opgepikt en omgezet in het Vlaams Regeerakkoord. Sindsdien is het Vlaams Steunpunt betrokken bij het Vlaams Vrijwilligersbeleid. Daarnaast krijgt het steunpunt verschillende opdrachten in het actieplan:
1. Promotie en sensibilisering: denk aan de Week van de Vrijwilliger, de Internationale Dag van het Vrijwilligerswerk, ...
2. Steunpunt voor vrijwilligersorganisaties, vrijwilligers en lokale besturen:
- Informatie en advies over de vrijwilligerswet, vrijwilligersmanagement, ...
- Vorming organiseren, maar ook in kaart brengen en afstemmen tussen verschillende spelers
- Inzetten op competentiedenken: in kaart brengen en promoten
- Inzetten op toegankelijkheid: goede praktijken verzamelen en onderzoek
- Doorverwijzen bij klachten naar de juiste instanties
3. De gratis vrijwilligersverzekering: continueren en actualiseren
4. www.vrijwilligerswerk.be
Vlaamse Visietekst Vrijwilligerswerk
"Vrijwilligers zijn omnipresent en vervullen een fundamentele rol in de maatschappij als geheel en in alle geledingen en domeinen ervan. De bijdrage en het engagement van de vele vrijwilligers aan een warme en solidaire Vlaamse samenleving is van onschatbare waarde. In Vlaanderen is de non-profit sector, het middenveld, het brede verenigingsleven, het biotoop bij uitstek. Ook overheden zijn geen onbelangrijke organisator van vrijwilligerswerk. Tegenover vrijwillig engagement staat geen geldelijke vergoeding voor de geleverde prestatie. De meerwaarde voor de vrijwilliger zit in de appreciatie, in het leveren van een maatschappelijk nuttige bijdrage, het opdoen van een ervaring, iets bij te leren, plezier te beleven, anderen te ontmoeten. De waardering die de samenleving en overheid kan uitdrukken voor dat vrijwillig engagement zit in het creëren van een vrijwilligersvriendelijk klimaat door:
- vrijwilligerswerk ‘zuiver’ te houden;
- vrijwilligers te beschermen;
- in te zetten op ondersteuning en informatie voor vrijwilligers;
- het verenigingsleven te ondersteunen;
- iedereen de kans te geven om vrijwilligerswerk te kunnen doen;
- vrijwilligerswerk promoten en zichtbaar maken."
Lees de integrale visietekst op vrijwilligerswerk
Actie!
Het actieplan wordt nu stap per stap uitgevoerd. Het Horizontaal Overleg Vrijwilligersbeleid blijft hier een belangrijke rol in spelen. Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk kreeg in 2018 een nieuwe beheersovereenkomst en uitbreiding van middelen om het actieplan mee uit te voeren. In een volgende fase wordt bekeken hoe het steunpunt kan evolueren naar een expertisecentrum.
En nu?
Een aantal acties zijn in uitvoering, maar er is nog veel werk aan de winkel. Er wordt nu volop gezocht naar een goede manier van werken met een duidelijk mandaat voor het Horizontaal Overleg Vrijwilligersbeleid, en goede meerjarenplanning en dat alles met een blik op de toekomst. Blijf op de hoogte met deze nieuwsbrief.
Credits:
Created with images by TanteTati - "peanuts nuts snack nutrition healthy nibble decoration" • Pexels - "concept man papers person plan planning research" • Alexas_Fotos - "teamwork fit together together" • GregMontani - "directory away direction" • Nicole Honeywill - "Filipe Toledo"