De term vegan is je de laatste tijd vast niet ontgaan. De vegan lifestyle is de laatste jaren namelijk steeds populairder aan het worden. Ook op social media zien we op regelmatige basis ‘plantbased’ maaltijden voorbij komen. Maar wat is veganisme nou precies en waarom is het ineens zo’n grote trend?
Veganisme is een levenswijze waarin gestreefd wordt naar het vermijden van het gebruik van dierlijke producten. Net als vegetariërs eten ze geen vlees en vis maar bij veganisten gaat het nog een stapje verder. Veganisten gebruiken geen dieren, iets dat van een dier afkomstig is of iets dat op een dier is getest. Zo worden er geen zuivelproducten, eieren en andere producten van dierlijke oorsprong of met dierlijke ingrediënten gebruikt. Ook wordt er gelet op het gebruik van kleding en wordt wol, zijde, bont en leer niet gedragen. Verzorgingsproducten, artikelen met dierlijke bestanddelen en producten waar dierproeven voor gedaan zijn worden ook vermeden.
De groene generatie
Wat opvalt is dat met name jongeren tegenwoordig bewust de keuze maken voor een vegan lifestyle. Zo blijkt uit onderzoek van The Guardian dat het aantal mensen dat kiest voor een veganistische levensstijl enorm is toegenomen en dat het vooral onder de jongeren erg populair is. Zo kozen in 2006 in het Verenigd Koninkrijk 150.000 mensen voor een plantaardig dieet. Momenteel is dit aantal al opgelopen naar 542.000 mensen. Dat is ongeveer vier keer zoveel als in 2006. Bijna de helft van alle veganisten is tussen de 15 en 34 jaar oud(42%). Slechts 14% is ouder dan 65 en meer dan een zesde van de ondervraagden waren tieners waaronder ook kinderen onder de 14 jaar. Maar hoe komt het nou dat het veganisme zo populair is onder de jongeren?
Yvonne van Sark, mede-eigenaar van Youngworks, bureau voor jongerencommunicatie, begrijpt wel waarom het onder de jongeren steeds populairder wordt. ‘’Steeds meer jongeren kiezen voor een vegan eet- en leefstijl. Vanuit dierenwelzijn en milieu en klimaat zijn er voldoende argumenten hiervoor te bedenken. Interessant is dat veel voorlopers in de grootstedelijke, creatieve hoek voorbeeldgedrag vertonen, waardoor het een hippe uitstraling heeft voor veel jongeren.’’
Vorig jaar legde de World Health Organization een verband tussen het eten van rood en bewerkt vlees en een verhoogde kans op kanker. Dit bericht verspreidde zich snel over het internet en niet snel na het delen van dit bericht kozen verschillende beroemdheden als Beyonce, Miley Cyrus en Bill Clinton om veganistisch te leven. Veel jongeren zien dit soort beroemdheden als rolmodellen. Documentaires als Cowspiracy en Earthlings sporen mensen aan om minder of geen vlees te eten of om helemaal te stoppen met het consumeren van dierlijke producten en social media speelt een belangrijke rol. Vooral Instagram schijnt een grote rol te spelen in de populariteit van het veganisme.
Sanne de la Fosse(27) maakte 4,5 jaar geleden de stap naar het veganisme en is erg actief op social media. ‘’Ik ging me verdiepen in gezond eten, sport en dierenleed en in ongeveer 5 maanden tijd ben ik van viseter naar vegan gegaan.’’ Een paar jaar geleden kwam ze steeds meer into food fotografie en momenteel post ze dagelijks veganistische gerechten op Instagram. Daarnaast houdt ze ook nog een blog bij over veganisme. ‘’Het veganisme was erg nieuw voor me en ik ontdekte op dat moment erg veel dingen, alleen voelde ik me een beetje alleen. Instagram is echt zo’n plek om andere veganisten te leren kennen, recepten te delen en elkaar te inspireren.’’ ‘’Ik deel op mijn profiel vooral foto’s gemaakt voor mijn studie en persoonlijke plaatjes. In mijn story deel ik veel persoonlijke dingen en probeer ik info te delen over veganisme en mental health.
Ook Roselyn van den Berg(22) maakte het afgelopen jaar de stap naar het veganisme en probeert doormiddel van Instagram mensen bewuster te maken van dierenleed. ‘’Ik was vegetariër sinds mijn 10e en ik verdiepte mij steeds meer in de melkindustrie. Ik kwam erachter dat ik dat een walgelijke industrie vind waarbij koeien worden uitgebuit en achter elkaar zwanger worden gemaakt. Als de koeien bijna in elkaar storten gaan ze alsnog naar de slacht. Ik vond het daarom niet logisch om geen vlees te eten maar wel nog melk te eten en te drinken.’’ Ze beheert momenteel een Instagram pagina waarmee ze mensen bewust wil maken van het dierenleed. ‘’Met mijn pagina wil ik bewust zijn op het gebied van dierenleed en mensen inspireren om op te komen voor de rechten van dieren. Ik wil mensen inspireren dat het heel makkelijk is om te leven zonder vlees en duidelijk maken wat voor gruwelpraktijken er achter de vleesindustrie, melkindustrie, bontindustrie dierproeven en dieren gebruiken voor amusement zit.’’
Trend
Steeds meer mensen kiezen voor een vegan lifestyle. Exacte cijfers over het aantal veganisten in Nederland zijn niet bekend. In 2016 schatte het Sociaal en Cultureel Planbureau het aantal veganisten in Nederland op 70.000. Wel maakt de Nederlandse Vereniging voor Veganisme elk jaar een schatting van het aantal veganisten gebaseerd op de groei van hun aantal leden. Waar er in 1996 nog maar zo’n 16.000 veganisten waren in Nederland, waren dat er in 2014 al 45.000. Begin 2018 schatte de NVV dat er in Nederland inmiddels wel meer dan 100.000 veganisten zijn. Vooral de laatste jaren groeit het aantal veganisten in Nederland enorm. De NVV begon eerst met een kleine groep leden, maar in 2014 kwam er ineens een groeispurt. ‘’Een aantal jaar geleden is de vereniging begonnen zich meer in te zetten op ledengroei en dat wierp direct zijn vruchten af. Zo verwelkomden we in 2013 ons duizendste lid. De jaren daarop steeg ons ledenaantal flink, met ruim 200% in 2016 en 300% in 2018 ten opzichte van de 1.000 leden in 2013’’, aldus Debby van Velzen, communicatiemedewerker bij de NVV. ‘’Ook op andere vlakken zien we een enorme groei. In het aantal volgers op social media, aandacht in de media, het aantal evenementen waar we aanwezig zijn en het aantal mensen dat meedoet aan de Vegan Challenge’’. Tijdens de Vegan Challenge eten zo’n 20.000 Nederlanders dertig dagen lang compleet plantaardig. ‘’Met deze challenge willen we zoveel mogelijk mensen laten kennismaken met een veganistische levensstijl die ze daarna hopelijk voortzetten. Tot nu toe hebben al meer dan 45.000 mensen meegedaan.’’
Niet alleen in Nederland is het een trend maar ook in de landen om ons heen. Zo zijn er in het Verenigd Koninkrijk volgens schattingen van de Vegan Society 542.000 veganisten. Tien jaar geleden waren dit er nog 150.000. De Duitste vegetariërsbond Vebu houdt het zelfs op één miljoen veganisten. Daarnaast is Duitsland in vergelijking met Nederland een echte vegan walhalla. Het aanbod van veganistische producten neemt snel toe en volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN heeft Duitsland daarbij internationaal een leidende positie. In 2016 werden in Duitsland wereldwijd de meeste nieuwe vegetarische en veganistische producten geïntroduceerd en ook de eerste veganistische supermarkt opende in Duitsland. Rurd Nauta, marketingmanager van Vegan lifestyle magazine, merkt ook de toename aan populariteit van het veganisme. ‘’Mensen willen steeds bewuster en duurzamer leven. Dat merken we door het assortiment in de supermarkt en de verschillende artikelen die er verschijnen’’. ‘’Het komt steeds vaker in het nieuws en vrij recent hebben wetenschappers onderzocht wat de gevolgen zijn van vlees eten. Dat zorgt er gewoon voor dat mensen wat bewustere keuzes gaan maken’’.
Ook in Nederland is er een steeds groter aanbod. Vooral als je kijkt naar de grotere steden valt het op dat het veganisme populair begint te worden. In elke grote stad is er wel een vegan restaurant te vinden en ook de ‘gewone’ restaurants hebben een vegan optie op het menu staan. Zo heeft de Mcdonald’s onlangs al de vegan-burger geïntroduceerd. Deze burger is inmiddels al in 200 vestigingen verkrijgbaar. Ook heeft New York pizza inmiddels al een vegan-pizza in het assortiment. Daarnaast heb je tegenwoordig ook allemaal vegan festivals zoals het Funky Vegan festival en heb je waarschijnlijk vast wel een keer gehoord van de populaire Vegan Junkfood bar. De horeca speelt dus slim in op de vegan-trend en voor de veganist wordt het steeds makkelijker om deze levensstijl toe te passen.