DWA ŚWIATY – JEDNO UNIWERSUM
Adriana Zimnowoda
Kreacyjna fotografia Laury Makabresku, jej artystyczne uniwersum, egzystuje w symbiozie ze światem realnych doświadczeń w ich historycznym porządku; odzwierciedla rytm życiowych wydarzeń, wynikających z nich zależności oraz przemian. Od niemal pięciu lat oba „obszary bytu” związane są z ideologią myśli chrześcijańskiej, a utwierdzone niezłomnym przekonaniem artystki o realności doznań mistycznych, wykraczają poza jej literalną interpretację. Otwartym pozostaje pytanie, czy dla odbiorców sztuki Makabresku, tych podważających rzeczywistość doświadczeń religijnych, uporczywe podkreślanie wspomnianej koegzystencji nie zostanie odebrane jako zbyt apodyktyczne (pozostawmy jednak na boku takie insynuacje). Jedną z możliwości byłby zabieg „naruszenia” posady tej, jakby z góry założonej sytuacji interpretacyjnej, by, poprzez wielowarstwowe „odczytanie”, odnaleźć odmienne sensy, ale nowe wartości. Zrezygnowałam z takiego pomysłu. Wejście w świat sztuki konfesyjnej (a za taką uważam fotografie Makabresku), pozwala na dotknięcie prawdy (nie w znaczeniu uniwersalnym), jednak prawdy o kondycji pojedynczego człowieka, a w takim przypadku, to właśnie autobiografia stanowi rzetelne źródło wiedzy. W akcie kreacyjnym Makabresku korzysta z ważnych dla niej rekwizytów-kluczy, wyjaśniających dwa odmienne (rozgraniczone przełomowym dla artystki doświadczeniem) okresy twórcze. W obu jednak, z tym samym upodobaniem, relacjonuje opowieść o sobie poprzez odwołanie do symboli (czarny kruk, biały gołąb, kozioł, owca, krzyż, krew, rana, wózek inwalidzki, gest rytualny i erotyczny). Dawna wizja zdegradowanego człowieczeństwa (mówiąca o zanurzeniu w tym co mroczne, wskazująca na rozpad, brak i autodestrukcję) przybrała formę wskazującą na sensy teologiczne. Teraz, już z perspektywy czasu, i ze świadomością przemiany, można by pokusić się o spojrzenie na cykle sprzed 2015 roku, jak na zobrazowanie pojęć teologii negatywnej, zdeponowanej w fotografiach Makabresku intuicyjnie – jako przeczucie mającej nadejść przemiany. W intymne kuluary przebytej drogi transformacji odbiorca zostanie wprowadzony bezpośrednio przez artystkę, w zrelacjonowanym poniżej wywiadzie, naszej wspólnej rozmowie, która epatuje niezwykłą prostolinijnością odpowiedzi. Natomiast puentą ukazująca moje intuicje (dodajmy - w obszarze interpretacyjnym dookreślonym na początku tekstu, więc podążającym w refleksji zarówno za twórczością, jak i postawą życiową twórcy), niech staną się słowa francuskiego poety, wpisującego się (podobnie jak twórczość Laury Makabresku) w konwencje sztuki o przesłaniu metafizycznym.
Adriana Zimnowoda
„Kiedy osunęła się maska, zostały mi odjęte pozory życia. Stałem się już tylko wierną próbką dawno wygasłej rasy; przychodzę z miejsc, dokąd leci wiatr, druzgoczę twoją miękkość… Ramię ci już nie drży, moje obelgi stają się niezauważalne.
W tej wędrówce, gdy w tylu oczach pojawiło się zwątpienie i tyle pięści tłukło tylko w mury znikających ogrodów, ja byłem przy tobie. To ja daje siłę, żebyś wstąpiła w moje miasto, i dumę, żebyś nie chciała w nim panować. Idziesz w moim świetle, a moje skrzydło sprzyja wiatrom. Jestem tak przejrzysty jak opiekuńcze zjawy, a moim zapachem jest woń róży ocalonej z potopu.”
(Jacques Dupin, Przestroga)
