Bij een lezing over de sculpturen van Rodin is geen enkele jongere te bekennen. De jeugd van nu zit niet op kunst te wachten, is met andere creatieve uitingen bezig of benadert een museumbezoek simpelweg anders.

Lucie Singel (59) zit op de achterste rij. Ze haalt haar mobiele telefoon tevoorschijn om een foto van een tekening te laten zien die ze op haar vijftiende heeft gemaakt. ‘Toen was ik al gek van Rodin. Door deze tekening van De Kus ben ik aangenomen op Minerva. Maar ze gaan beginnen, dus we praten straks wel even verder.’

De lezing over het levenswerk van beeldhouwer Auguste Rodin vangt aan. De gemiddelde leeftijd van het publiek ligt zeker boven de zestig. Voorbij de grijze achterhoofden spreekt kunsthistorica Carolien ten Bruggencate. Het is niet toevallig dat het vanavond over Rodin gaat: het Groninger Museum organiseert deze maanden de grootse Rodin-tentoonstelling ooit in Nederland.

‘We leven nu in een wereld van plastic. De meeste jongeren zien dit als oude meuk’

Aan de hand van verscheidene sculpturen legt Ten Bruggencate uit waarom het werk van de Franse beeldhouwer zo interessant is. Ze laat zien hoe Rodin zich bij Het Bronzen Tijdperk en Man Met Gebroken Neus liet inspireren door de schilderingen van Michelangelo en de boeken van Dante Alighieri. Ook De Poort Van De Hel en De Denker passeren de revue. Als een dia van De Kus voorbijkomt, gaat Singel overeind zitten.

Een plastic wereld

Naar de expositie in Groningen is Singel nog niet geweest: dat staat morgen op de planning. Wel heeft ze in het verleden meerdere malen het Musée Rodin in Parijs bezocht. ‘Het is zo schitterend. Ik kan uren naar de beelden kijken.’ Waarom er geen jongeren op deze lezing zijn afgekomen, weet Singel wel. ‘We leven nu in een wereld van plastic. De meeste jongeren zien dit als oude meuk. Ze komen hoogstens nog af op een tentoonstelling als die over David Bowie.’

‘Het heeft een stoffig imago. En musea moeten zich meer verplaatsen in de jongeren van nu’

Willy Lemstra en haar man hebben de nieuwe tentoonstelling ook nog niet bezocht, in tegenstelling tot hun vijftigjarige zoon. ‘Dat komt nog. Wij gaan altijd eerst naar een lezing en dan naar de expositie. Dan kijk je toch met andere ogen naar de werken, dan vallen je andere zaken op.’ Ze begint zelf over het feit dat er weinig jongeren op de lezing en de tentoonstelling afkomen. ‘Het heeft een stoffig imago. En musea moeten zich meer verplaatsen in de jongeren van nu. Ik weet zeker dat het ze wel boeit als ze er eenmaal zijn.’

Als de bezoekers de kerk verlaten, sluit Ten Bruggencate de laptop af en neemt ze een glaasje water. ‘Het is misschien te klassiek voor jongeren. Terwijl Rodin juist de grondlegger is van de moderne, experimentele beeldhouwkunst! Maar dat weet de jeugd niet. En op lezingen als deze komen ze niet af, ze gaan dan gewoon meteen naar het museum. Of gewoon helemaal niet.’

Allemaal pensionado’s

Eerder die middag in het museum zit een jonge suppoost op zijn stoel. Hij houdt zowel de zaal met de schetsen als de ruimte waarin een vroege gipsen versie van De Denker staat in de gaten. Druk heeft hij het niet: de vertrekken zijn uitsluitend gevuld met pensionado’s. ‘Er komen vooral ouderen, maar ook wel groepen jongeren. Die bezoeken het museum omdat hun school dat heeft gepland.’

‘Voor beeldhouwen heb je een grote ruimte, een model en allerlei materialen als gips nodig, en het geeft ook nog eens troep en stof’

Een andere suppoost, bij de ingang van de expositie, spreekt van een normaal museumpubliek. ‘Bij David Bowie was het anders, maar dat is ook geen doorsnee tentoonstelling.’ Sinds dit jaar mogen studenten die in Groningen studeren hier gratis naar binnen. ‘Daar wordt wel enigszins gebruik van gemaakt.’

Geen gips, maar 3D

De Klassieke Academie in Groningen is een van de weinige instellingen in het land die nog beeldhouwopleidingen aanbiedt. Aletta de Boer, vrijwilliger bij de academie, merkt echter dat het aantal geïnteresseerden in het beoefenen van beeldhouwkunst terugloopt. Een vakopleiding met entreevoorwaarden is inmiddels vervangen door deeltijdstudies met vrije deelname.

Voor de schildersopleidingen is veel meer animo. ‘Schilderen is toegankelijker en praktischer. Voor beeldhouwen heb je een grote ruimte, een model en allerlei materialen als gips nodig, en het geeft ook nog eens troep en stof.’ Onder jongeren is het al helemaal niet populair, volgens De Boer. ‘Misschien dat die pas later tot inzicht komen, pas later gaan zien hoe mooi beelden en sculpturen kunnen zijn.’

‘Je kunt proberen interesse te stimuleren met nieuwe toepassingen, maar je zult het nooit kunnen afdwingen. Dat moet je ook helemaal niet willen’

De klassieke beeldhouwkunst neemt ook bij de Academie Minerva geen centrale plaats meer in. Studenten zijn vooral in de weer met nieuwe technieken als 3D-printing, Virtual Reality en ledverlichting. Hans Prins, docent Autonome Beeldende Kunst, schrijft dat toe aan nieuwe belevingswerelden. Volgens hem spreekt moderne kunst veel meer tot de verbeelding bij de jongeren die überhaupt geïnteresseerd zijn in kunst. ‘Er worden nieuwe horizonten verkend. Jonge kunstenaars spreken nu als het ware een andere taal dan Rodin.’

Niets afdwingen

Ten Bruggencate vindt dat het Groninger Museum ook goede beslissingen maakt als het gaat om het aantrekken van jongeren en studenten. ‘Bij de huidige tentoonstelling is een interessant interactief gedeelte.’ Op schermen wordt het maakproces van een sculptuur doorlopen en het is ook mogelijk om sommige gipsen, kleien, marmeren en bronzen beelden aan te raken. ‘Maar er is bijvoorbeeld geen audiotour mogelijk, terwijl jongeren dat vaak wel prettig vinden.’

Bij de mogelijkheden tot het verleiden van de jeugd wil de kunsthistorica ook niet te lang stilstaan. ‘Je kunt proberen interesse te stimuleren met nieuwe toepassingen, maar je zult het nooit kunnen afdwingen. Dat moet je ook helemaal niet willen. De jeugd wordt ook weer ouder en zal dan vast wel weer naar musea gaan, net zoals mijn generatie heeft gedaan.’