Bij bomenkap wordt al snel gedacht aan de Amazone of andere gebieden ver weg, maar ook in Nederland vindt bomenkap plaats. Er zijn geen totale cijfers, maar onderzoekers van de universiteit Wageningen hebben berekend dat het in de periode 2013-2017 gemiddeld rond de 3.000 hectare was. Dit aantal wordt minder groot als je het aantal beboste hectaren verrekent met dit getal. Dan wordt er gemiddeld 1.350 ha per jaar gekapt. De 3.000 hectare die elk per gekapt wordt is een oppervlak zo groot als de stad Wageningen.
Welke gevolgen heeft deze boskap op de natuur en waar gaat het hout van de kap naartoe? Wat staat er over boskap in het Parijs Akkoord, en hoe gaat Nederland hier op in zetten? Hoeveel bomen worden er gekapt in Nederland en hoeveel bomen komen erbij?
Boswachter Harm Blom vertelt hoe de keuze wordt gemaakt om bepaalde bomen wel of niet te kappen
Harm Blom is boswachter in de Biesbosch een van de meest felbegeerde plekjes voor boswachters. Hij nam de redactie mee om uit te leggen hoe staatsbosbeheer een selectie maakt voor dunning van hun bomen. Dunnen is de term gebruikt door Staatsbosbeheer voor het kappen van bomen.
In hoeverre is er sprake van boskap in Nederland?
Ecoloog Erik van der Staak vertelt dat het bosoppervlak alleen de afgelopen jaren wat is afgenomen. Het bosoppervlak is het afgelopen decennia juist toegenomen. "Het leeuwendeel van het verdwenen bos heeft plaatsgemaakt voor andere natuur, zoals heide of stuifzand. Deze natuurtypen worden door sommigen hoger gewaardeerd dan bos en sluiten vaak beter aan bij de doelstellingen van Natura 2000-gebieden", vertelt hij over de afname van de afgelopen jaren.
Effect Parijssakkoord op Nederlandse ontbossing
Het Klimaatakkoord van Parijs heeft als doel de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent te verminderen vergeleken met 1990. In 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen met 95 procent afgenomen zijn. Dit is nodig om de opwarming van de aarde niet verder te laten oplopen dan 1,5 graden Celsius. Bomen spelen daarbij een belangrijke rol. Zij geven niet alleen zuurstof vrij, maar nemen CO2 ook op. Hierdoor is het belangrijk voldoende bossen te houden om de CO2 die vrijkomt door bijvoorbeeld uitlaatgassen van auto’s te kunnen compenseren.
Bos kwijtraken
Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar Europese Bossen aan de Universiteit van Wageningen, vertelt tegen organisatie Klimaatakkoord dat we niet op zoek zijn naar grote oppervlaktes nieuw bos. De kunst is volgens Nabuurs om functies slim te combineren. Na de Tweede Wereldoorlog is er veel bosbouwgrond veranderd in landbouwgrond. Volgens Nabuurs ontkomen we er deels niet aan om landbouwgrond om te vormen tot bosbouwgrond, maar moet er goed worden gekeken welke locaties meer geschikt zijn voor bosbouw dan landbouw. Uit onderzoek van Wageningen University & Research blijkt dat we jaarlijks 1500 hectare bos kwijtraken. Daar moeten we volgens Nabuurs in ieder geval onmiddellijk wat tegen doen. De bossen in Europa compenseren namelijk 10 procent van de Europese CO2-uitstoot, de Nederlandse bossen compenseren maar 1 procent.
In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over de bomen, bossen en natuur. Deze leggen al veel koolstof (CO2) vast. Een toename van bomen, bossen en natuur leidt dus tot ‘klimaatwinst’ die bijdraagt aan de opgave voor 2030 en nadrukkelijk ook 2050.
Ontbossing
Ontbossing tegengaan is een van de belangrijkste maatregel die volgens het Klimaatakkoord moet worden genomen om de uitstoot van koolstof te verminderen. Alsnog worden er in Nederland bossen gekapt. Alle betrokken partijen (Rijksoverheid, provincies, gemeenten, waterschappen, terreinbeheerders, landbouwers, grondeigenaren) leveren gezamenlijke inspanning om ontbossing te beperken tot wat onvermijdelijk is.
Waar ontbossing noodzakelijk is, bijvoorbeeld vanwege internationale natuur afspraken, maken partijen gezamenlijke afspraken over een rechtmatige CO2-compensatie. Met compensatie wordt bedoeld dat er bijvoorbeeld op een andere plek juist extra bos wordt aangelegd. Zodat de CO2-uitstoot niet zal toenemen.
Bovendien wordt er met zowel publieke als private terreinbeheerders actief gekeken naar mogelijkheden voor nieuw bos binnen hun beheergebieden. Het doel hiervan is een het aanleggen van extra bossen van in totaal 6000 ha.
Staatsbosbeheer in actie
Harrie Hekhuis, directeur Bos en Klimaat bij Staatsbosbeheer vertelt dat Staatsbosbeheer is begonnen met de maatregelen van het klimaatakkoord te verwezenlijken. Zij gaan in ieder geval 5000 hectare nieuw bos aanplanten.
Factcheck: Worden bomen gekapt om het 5G makkelijker te maken?
De kap van bomen heeft voor- en tegenstanders. Allemaal hebben zij daar zo hun eigen argumenten voor, maar één daarvan springt er bovenuit. Op het internet zijn er meerdere artikelen te vinden met koppen zoals: ‘De (massale) bomenkap en de uitrol van 5G netwerk – Toeval?’ of ‘BEWEZEN.!!! Bomenkap om 5G vrij baan te geven…!?’. Deze stukken koppelen de grote kapping van bomen aan de komst van het 5G-netwerk. Klopt deze aanname wel en waar is dat idee op gebaseerd?
Volgens deze artikelen worden de bomen massaal gekapt in de steden omdat deze bomen het 5G-signaal blokkeren. Daarnaast hebben deze complotdenkers een afname van bomen opgemerkt in steden en daar baseren ze hun claim op. NUcheckt, de factcheckorganisatie van NU.nl, deed hier onderzoek naar en vroeg daarvoor cijfers op bij de vijf grootste steden van Nederland. Uit dat onderzoek bleek het tegendeel waar te zijn. In zowel Rotterdam, Utrecht als Den Haag was een stijging zichtbaar van het aantal bomen. Deze aanname van de complotdenkers blijkt dus onjuist.
Maar houden bomen 5G tegen?
Toon Norp van onderzoeksbureau TNO legt uit: “Er zijn verschillende frequentiebanden met het 5G-netwerk. Hoe hoger die frequentiebanden zijn, hoe makkelijker deze door allerlei dingen worden tegengehouden.” Daarnaast zijn er nog meer oorzaken waardoor deze frequentiebanden worden tegengehouden. Volgens Norp zijn dit water en metaal. Radiogolven worden vooral tegen gehouden door dingen die elektriciteit geleiden, zoals water en metaal. In boomblaadjes zit veel water. Het zorgt er wel voor dat het minder makkelijk verspreidt.”
Hogere frequenties botsen vaker met obstakels. Norp vergelijkt de 5G-frequenties met licht. “Stel je hebt straatlantarens waar een boom voor staat, dan houdt die boom een deel van het licht tegen.” Maar het zou volgens hem helemaal gek zijn als er bomen of andere objecten verwijderd worden vanwege de 5G-rollout. “Mensen die het netwerk maken, houden natuurlijk rekening met wat voor bomen en huizen er staan. Daarvoor gaan zie die obstakels niet verwijderen.”
Kortom in theorie klopt deze aanname van de complotdenkers, maar het is niet logisch om bomen te kappen om 5G-frequenties beter te maken.
Credits:
Gemaakt met afbeeldingen van bertvthul - "the road beams path" • ReneH12 - "panoramic nature the dome of the sky" • HansLinde - "cutting wood lumberjack chainsaw" • waldasek0 - "firewood gardening cut"