"Nationalisme is verraad aan het vaderland", dat zei de Franse president Emmanuel Macron tijdens de herdenking van Wapenstilstand. Dat soort gewelddadig egoïsme zou volgens hem geleid hebben tot die Eerste Wereldoorlog. Een groter en sterker Europa, zo klinkt het bij de Franstalige volksleider. Is dat waar we op afstevenen, een Verenigde Staten van Europa? Hebben onze binnengrenzen dan nog wel nut? En geven we dan niet onze hele soevereiniteit op? Met deze vragen legden wij elf Belgische Europarlementariërs het vuur aan de schenen.
Met 'nationalisme is verraad voor het vaderland' doelde de Franse president vooral op de twee Wereldoorlogen, maar bekritiseerde hij ook subtiel het huidige beleid van sommige Europese landen. Maar zeker niet alle Belgische Europarlementariërs geven Macron gelijk. Gerolf Annemans haalde scherp uit naar de Franse president:
“La nationalisme, c'est la guerre" - François Mitterand
Philippe Lambert van Ecolo gaat akkoord met Macron's uitspraak. "Nationalisme betekent een beetje ‘us against them’, dus wij tegen de rest van de wereld. Daar heeft hij een punt. Indertijd zei François Mitterand: “La nationalisme, c’est la guerre.” En dat is ook waar. Dat moeten wij bestrijden, samen."
"Het is niet wij tegen de rest van de wereld, maar wij tegen de wereldproblemen' zegt Philippe Lambert van écolo, "We moeten goed duidelijk maken wie we net bedoelen met die 'wij'. Het is absoluut niet de bedoeling om Europa te verdelen in verschillende nationalistische groepen, maar net om het te verenigen door middel van de Europese Unie."
Gerolf Annemans: "President Macron geeft kritiek op het nationalisme, omdat dat soort egoïsme de Eerste Wereldoorlog zou hebben uitgelokt. Maar het zijn net de grote pacten waarvoor we moeten oppassen. Eén van die pacten is de Europese Unie, zo'n verdrag kan al snel tegen ons keren en dat is gevaarlijk. We moeten nog steeds onszelf beschermen."
Tom Vandekendelaere vindt dat we eerst duidelijk moeten onderscheiden wat nationalisme net is. Sommigen interpreteren het fout als patriotisme en dat is niet de bedoeling.
"Het feit dat een Europeaan meerdere nationaliteiten kan hebben, maakt ons net zo rijk."
Het internet definieert soevereiniteit als “het recht van een bestuursorgaan om het hoogste gezag uit te oefenen zonder dat verantwoording is verschuldigd aan een ander orgaan”. Zorgen de regels van de Europese Unie ervoor dat nationale regeringen geen eigen keuzes meer kunnen maken? Of kunnen beslissingen zonder controle van de Europese Unie gemaakt worden op landelijk vlak? De soevereiniteit van onze landen wordt een beetje in vraag getrokken als we kijken naar de macht die Europa steeds meer op zich neemt.
We mogen onze soevereiniteit soms opgeven, om daar veel voor in ruil terug te krijgen. Het is (nog) niet de bedoeling om Europa alle touwtjes in handen te geven, maar we werken wel samen naar een betere toekomst.
"Deze landen mogen de regels toepassen zonder tot de unie te behoren. Ze mogen ze niet opstellen, dat gebeurt in de Europese Raad waar alle nationale parlementen in vertegenwoordigd worden en dus de regels definiëren. Het Europees Parlement werkt samen met de Raad dus ik denk niet dat de nationale soevereiniteit van de landen buiten de Europese Unie onderdrukt worden.’
"Ik vind het positief dat die Europese landen toch ook gedeeltelijk volgen."
"Ik vind het positief omdat ze op deze manier toch voor een groot stuk volgen met onze redeneringen. Dat ze de beslissing niet nemen om in te treden vind ik wel jammer, zo heel veel verschil zou het niet meer maken voor sommige landen. Maar iedereen is vrij om in te treden - of uit te treden zoals de Groot-Brittannië nu doet."
De Verenigde Staten van Europa, gelijkaardig aan de Verenigde Staten van Amerika. Zijn we daar naartoe aan het werken met de Europese Unie? Zeker niet. “Mensen liggen er niet wakker van”, zegt Stevens (N-VA). De VS werkt ook helemaal anders dan de EU. Bij internationale rampen schieten de hulpdiensten in de VS meteen te hulp. Als dat in een Verenigde Staten van Europa zou gebeuren, duurt het enkele weken voordat er hulp komt omdat de EU eerst nog moet nadenken en vergaderen over de aanpak. In Europa hebben we een geschiedenis die we niet meer kunnen wegnemen. De VS is een land van immigratie waar veel verschillende nationaliteiten leven. Op gebied van cultuur zou dit dus geen goede zet zijn van Europa omdat er een te grote diversiteit is in de verschillende landen. Lamberts (Ecolo) denkt wel dat Europa nood heeft aan een federale regering:
"Wij willen eenheid in diversiteit"
Voordat de EU kan beginnen werken aan een federale regering, zal de bevolking terug meer vertrouwen moeten krijgen. Uit cijfers van het Europees Parlement in België blijkt dat slecht 62% van de Belgen een voordeel haalt uit ons lidmaatschap met de Europese Unie. Hoewel dat percentage stijgt, is 62% maar bitter weinig. Volgens Lamberts komt dat door het Europese beleid zelf. Dat beleid heeft de laatste jaren erg veel mensen ontgoocheld. Daarom zijn ze nu op zoek naar een alternatief dat ze kunnen vinden in de nieuwe rechts-populistische partijen.
Hilde Vautmans: "Het feit dat de Brexit is kunnen gebeuren, is een aanval van binnenuit."
“Het feit dat de Brexit is kunnen gebeuren, dat Farage de Britten heeft kunnen overtuigen dat ze geld gaan winnen door uit de EU te stappen, is een aanval van binnenuit.” De populistische partijen die proberen het volk op te jutten tegen de bestaande orde met onwaarheden zijn volgens haar de grootste bedreiging van de Europese Unie. Ze heeft dan ook meegewerkt aan een website, ‘Europe, what does it for you’, om aan mensen te laten zien wat Europa hen allemaal brengt.
Maar zelfs met al de initiatieven waarmee Europa vertrouwen probeert op te wekken, lijken mensen te vergeten dat de Europese Unie zich inzet voor het welzijn van haar burgers.
"We moeten waken over de desinformatie." zegt Hilde Vautmans.
“Waken over de desinformatie” zo noemt Hilde Vautmans het. “Zodat de Europese verkiezingen niet beïnvloed worden door onwaarheden.” Dat en een goede en duidelijke communicatie. Een eenvoudige communicatie die iedereen begrijpt voegt Lieve Wierinck er nog aan toe.
Kathleen Van Brempt: "We moeten harder focussen op beschermen, hoop geven en inzetten op de toekomst"
Het lijkt dus niemand te verbazen dat mensen steeds minder vertrouwen hebben in de Europese Unie. En iedereen heeft wel een idee hoe de EU dat zou kunnen doen. Een sterke tegenwind voor populistische partijen en duidelijker communiceren. Kathleen Van Brempt ziet hoop als redmiddel van de EU.
De Europarlementariërs zijn het niet altijd met elkaar eens maar ze staan wel allemaal achter de Europese Unie. Ze streven samen naar een sterk en gezond Europa waar samenwerking centraal staat. Natuurlijk gaat dit niet altijd even vlot en er zijn voor- en nadelen aan deze samenwerking. Maar wat is nu de grootste troef van de Europese Unie volgens de MEP’s?
“Veel mensen vergeten dat de Europese Unie voor vrede, veiligheid en welvaart zorgt. De Europese Unie hoeft helemaal geen ‘ver van mijn bed-show’ te zijn, ze heeft een impact op ons allemaal want ze neemt ook beslissingen voor jou. Dus zowel het nationaal niveau als het Europees niveau heeft een impact op elke burger.” zegt Helga Stevens
“Europa wordt soms verweten dat ze te veel de sympathy vote van de burgers wil kopen door bijvoorbeeld gratis wifi of treintickets aan te bieden. En dat is misschien wel de kritische noot van Europa. Dat is gewoon niet de kern waarmee de Europese Unie zich moet bezighouden. Waar we ons wel mee moeten bezighouden zijn: jobs, veiligheid en controle op migratie. Dat zijn de thema’s waar de burger van wakker ligt en dat zijn vooral drie grote uitdagingen voor Europa.”
Hilde Vautmans: "Ik denk dat Europa zich vooral moet focussen op de grote uitdagingen.”
“De grootste troef van de Europese Unie, volgens mij, is de samenwerking", zegt Hilde Vautmans. "Door samen te werken, kunnen we veel meer bereiken dan alleen. We hebben net WOI herdacht en Europa heeft de voorbije 75 jaar voor vrede gezorgd, dat is niet niks. Maar Europa heeft veel meer gedaan en dat beseffen de mensen niet meer. De welvaart die we in België hebben, zouden we nooit gehad hebben zonder de Europese Unie en dat is maar één voorbeeld."
