Op Paaszondag 28 maart was het eindelijk zover. Na enkele maanden van afwezigheid startte de afdeling Groot-Antwerpen van de Vlaamse Toeristenbond (VTB) met haar fietsseizoen voor het jaar 1937. Eerste bestemming van het prille seizoen: Herentals! Zeven maanden lang zou de afdeling wekelijks een of meerdere tochten organiseren in de omgeving rondom Antwerpen. De tochten zelf waren divers: er waren de culturele dagtripjes (waarbij een museumbezoek of stadswandeling door lokale gids standaard op de kaart stond), natuuruitstapjes langs bloemenvelden of polders, of gewoon ontspannende namiddag- of avondtochtjes waarbij de eindbestemming voornamelijk het nabijgelegen Rivierenhof in Deurne was, en een picknick of plons in een nabije vijver of rivier niet ongewoon was.
Zondag 28 maart Herentals
Om deel te nemen aan een fietstocht moest men wel goed voorbereid zijn: vanzelfsprekend moest een deelnemer in het bezit zijn van een fiets of ‘rijwiel’. Gelukkig kon een fietsenthousiasteling – indien nodig – ook hiervoor aankloppen bij de VTB: de vereniging verkocht in de jaren 1930 immers haar eigen ‘VTB-rijwiel’, en verzekerde kopers dat ‘de uiterst verzorgde fabrikatie en kwaliteit’ (volledig verchroomd!) het rijwiel uiterst geschikt maakte voor ‘groot toerisme’ en ‘voor den VTB’er die van lange tochten houdt en van een degelijke uitrusting.’
Zondag 2 mei Huibergen
Donderdag (O. H. Hemelv.) 6 mei Zundert
Zondag 9 mei Averbode
Zondag (Sinksen) 16 mei Overmere
Maandag (2° Sinksen) 17 mei Laken
Zondag 23 mei Gent
De ‘degelijke uitrusting’ van een VTB’er was natuurlijk niet alleen beperkt tot een uitmuntende fiets. De vereniging verkocht ook spelden en bordjes die op de fiets gemonteerd konden worden. Het belangrijkste product was echter de geel-zwarte VTB-fietsvlag, een standaard vereiste voor iedereen die wilde deelnemen aan een van de tochtjes. De vlagjes zorgden voor een waarlijke kleurenrevolutie in het groene landschap: van ver kon men de gele fietsstoet van gemiddeld 40 deelnemers al zien afkomen, vergezeld door het geruis en geroes dat de fietsers en fietsen maakten over het vaak onverzorgd, ruw wegennetwerk (hetgeen ook voor menig lekke band zorgde!).
Zondag 6 juni Retie
Zondag 20 juni Verbroederingstocht
Zondag 27 juni Eendaagsche
Niet enkel een gepaste uitrusting was cruciaal tijdens de tochtjes: de leiders die de uitstappen in goede banen moesten leiden hamerden steeds op het belang van tucht en orde. De richtlijnen waren zeer strak. Fluitsignalen moesten ervoor zorgen dat het ‘ordelijk verloop van den tocht’ gegarandeerd werd. Een langgerekte noot (–) was de ‘verwittiging tot vertrek (inpakken, fiets nazien, enz.)’, een korte stoot (-) was het signaal voor ‘rechts houden (ontdubbelen)’, en een lange stoot en drie kortere (– - - -) was algemeen gekend als het moment dat de deelnemers moesten stoppen.
Dinsdag 29 juni Avondfietstocht
Zaterdag 3 juli Weekend
Zondag 11 juli Eendaagsche
Zondag 18 juli Eendaagsche
Zaterdag 24 juli Ontspanningstocht Pulderbosch
Ondanks de goede bedoelingen van de leiders was niet iedereen altijd tuk op de regels: snelheidsduivels durfden al eens weg te sprinten uit de groep om te zien wie als de snelste kon gekroond worden, praatgierige lanterfanters vergaten al eens het langgerekte signaal te horen en geraakten hopeloos achterop, en nu en dan stortte iemand door onoplettendheid in een gracht – en werd dan ook toepasselijk bestempeld als ‘grachtzwemmer’. Tijdens één tocht zouden enkelen zelfs wegrijden van de groep om een frisse pint te gaan drinken in Tilburg (de ‘moedwilligen’ zouden echter na afloop een bolwassing krijgen van de leider).
Zondag 1 oogst Turnhout
Zondag 8 oogst Aalst
Zondag 22 oogst Kempen
Zondag 29 oogst Diest
De verscheidenheid aan deelnemers, uitrustingen en tochten tijdens het fietsseizoen toont hoe fietsen in de periode na de Eerste Wereldoorlog een vast onderdeel van het dagelijks leven was geworden, en het gebruiksmiddel bij uitstek was voor toerisme (ongeveer 1 op 3 in Vlaanderen bezat in die periode een fiets). Winterweer en modderige wegen verkortte echter het wielerseizoen (de mountainbike bestond nog niet!): de laatste tocht van het seizoen vond plaats op 17 oktober. Treuren deden de deelnemers niet: een VTB-aanbod van onder meer wandeltochten, vliegtuigtripjes, lezingen, en filmavonden zorgden ervoor dat de wintermaanden snel voorbij vlogen, en de fietsfanaat met frisse moed en benen spoedig het nieuwe seizoen kon aanvatten!
Zaterdag 4 september Heide
Zondag 12 september Hammeneckerspad
Credits:
Tekst: Kasper Swerts ; Foto's: archief VTB-VAB (ADVN, AC453)